|
Bij
de invoering van de Tweede Fase in 1999
vormden
CKV1, 2 en 3 een samenhangend
geheel.
Waar CKV1 dankzij het verplichte
karakter
een stevig bestaan opbouwde, is de
situatie
voor de broertjes 2 en 3 nu een stuk
diffuser.
Met
de vernieuwing van de Tweede Fase van het voort-gezet
onderwijs
kwam er een nieuw vak op het rooster:
Culturele
en Kunstzinnige Vorming (CKV). Dit werd
opgesplitst
in een verplichte basis voor alle leerlingen
(CKV1)
en een verdieping voor leerlingen die het profiel
Cultuur
& Maatschappij volgen (CKV2,3). Bij CKV2,
(voornamelijk)
een theorievak, kreeg de leerling een
breed
uitzicht op alle kunstdisciplines; bij CKV3 kon hij
zich
ook praktisch verdiepen in een discipline: beelden-de
vorming,
muziek, dans of drama.
Zo
was het ooit bedoeld. Maar zo gebeurde het niet
overal.
Want terwijl alle scholen verplicht waren CKV1
in
te voeren, kon een school in plaats van CKV2,3 ook
een
traditioneel kunstvak (beeldende vorming of muziek)
aanbieden
als kernvak in het Cultuurprofiel. Eerst gold
dit
als een overgangsfase, om kunstvakdocenten de tijd
te
geven zich breder te scholen. Maar het is er nooit
van
gekomen CKV2,3 als verplicht vak in te voeren. En
met
de ophanden zijnde vernieuwing van de Tweede
Fase
komt het daar ook niet meer van.
Culturele
bagage
Of
en hoe CKV2,3 gegeven wordt, is dus per school
verschillend.
Voor wie wil, bieden de deelvakken prach-tige
kansen,
zeggen kunstvakdocenten. 'Eindelijk konden
we
de verschillende culturele uitingsvormen in samen-hang
behandelen,'
zegt bijvoorbeeld Peter Vermaas,
docent
beeldend op het Penta College in Spijkenisse.
'Daarmee
geef je leerlingen tenminste echt culturele
bagage
mee.'
Samen
met zijn collega muziek, Floris Yperlaan, geeft
hij
de lessen CKV2,3. Niet alleen tussen de disciplines
is
op deze manier veel samenhang, ook keren de the-ma’s
uit
CKV2 terug in de praktische opdrachten van
CKV3.
Marie-Thérèse
van de Kamp, CKV-docente en kunst-coördinator
van
het Theresialyceum in Tilburg, trekt
zelfs
de lijnen door naar CKV1. 'Stel dat CKV1 over het
thema
stad gaat en CKV2 over massacultuur, dan zijn
de
opdrachten bij CKV3 beeldend gericht op bijvoor-beeld
aspecten
van massacultuur die je in de stad zoal
tegenkomt.
Ook al hebben niet alle leerlingen alle
CKV-vakken,
toch merken wij dat samenhang heel wen-selijk
is.
Zo krijgen leerlingen de mogelijkheid zich te
verdiepen
in een onderwerp.'
Zelf
de kunst beoefenen
Praktische
kunstbeoefening is een wezenlijk onderdeel
van
de hele trits CKV. Michiel Maas, CKV-docent op het
Jan
Tinbergen College in Roosendaal en adviseur bij
KPC-Groep,
wijst op het grote belang van ervaringsge-richt
leren.
'Dat blijkt heel effectief, dus zelf de kunst
beoefenen
heeft terecht een grote plaats.' Als Yperlaan
met
het mes op de keel zou moeten kiezen uit theorie
of
praktijk, dan koos hij voor praktijk. 'Maar het liefst
zie
ik een goed evenwicht, bij ons is dat een lesuur
theorie
en twee uur praktijk.'
Vroeger
was er met name op de havo meer tijd voor
praktische
kunstbeoefening, maar, zeggen de onder-vraagde
docenten
in koor, met wat flexibiliteit en creati-viteit
kun
je er wel voor zorgen dat er meer tijd vrijge-maakt
wordt.
Op het Penta College worden bijvoorbeeld
de
algemene studiehuisuren gebruikt voor werken in het
atelier
of de muziekruimte.
Verarming
CKV2,3
'heeft [...] tot doel het culturele karakter van het
profiel
Cultuur & Maatschappij te benadrukken,' heette
het
in de aanvankelijke doelstellingen. De door de
minister
voorgestelde vernieuwing van de Tweede Fase,
begin
februari 2004 bekrachtigd door de vaste
Kamercommissie
voor Onderwijs, doorkruist dit echter.
De
plannen mogen dan onder meer bedoeld zijn om
de
profielen meer eigen gezicht te geven, bij het profiel
Cultuur
& Maatschappij is dat niet gelukt, oordelen
Vermaas
en Yperlaan. Immers, CKV2,3 moet straks als
keuzevak
concurreren met filosofie of een van de
moderne
vreemde talen (en op het vwo ook nog met
twee
klassieke talen). 'CKV2,3 zou een kernvak moeten
zijn,
want wat is dit profiel nu waard zonder een kunst-vak?
'
Maas spreekt eveneens van een verarming. 'De
positie
van de kunstvakken wordt onduidelijker, wat nog
eens
versterkt wordt door de onduidelijkheid over
examinering.
Want komt er nu een schoolexamen of
een
centraal examen?' De kunstvakdocenten bepleiten
een
centraal examen voor CKV2,3 - 'daarvoor zijn geen
beletselen'
- en handhaving van de bestaande centrale
examens
voor de traditionele kunstvakken.
Eindexamenvak
De
herziening van de Tweede Fase was, aldus Yperlaan
een
uitgelezen kans het vak CKV2,3 in te voeren zoals
oorspronkelijk
de bedoeling was. Met als grote voor-deel
dat
het landelijk dan op alle scholen hetzelfde
geregeld
is. Vanaf 2007-2008 zal het nu daarentegen
des
te sterker van de school afhangen in hoeverre kunst
er
goed of bekaaid vanaf komt. 'Er zullen grote ver-schillen
tussen
scholen ontstaan,' denkt Maas. Van de
Kamp
beaamt dit. 'Maar scholen die cultuur willen,
kunnen
dat ook na 2007. Zeker nu er mogelijkheden
komen
om zich als cultuurschool te profileren.' Ze wijst
erop
dat ondanks het ogenschijnlijk gebrek aan mede-werking
van
de directie voortgezet onderwijs van het
ministerie
van OCW het percentage scholen met een
kunstvak
als eindexamenvak enorm is toegenomen.
'Dat
tekent het enthousiasme van de docenten in de
kunstvakken
en het enthousiasme voor kunst en cultuur
van
veel scholen en veel leerlingen.'
Meer
informatie
www.tweedefase-loket.nl
–> vakken en –> nieuws
www.slo.nl
–> voortgezet onderwijs –> tweede
fase
–>– vakdossiers
www.kpcgroep.nl/kunstvakken
website
Marie-Thérèse van de Kamp:
www.ckv23.com
www.cultuurplein.nl
Bron
http://www.cultuurnetwerk.org/publicaties/pdf/nwsbrief2004_1.pdf
|
