Vissen en cultuur, wat hebben die met elkaar te maken? Als je in het buitenland op vakantie bent kijk je je ogen uit. Zeker op een plek waar je nog nooit bent geweest. Alles is nieuw. De vreemdste en kleinste details springen direct in het oog. Gek eigenlijk, want wat je iedere dag om je heen ziet valt je nauwelijks meer op. De dagelijkse omgeving, de dingen van alledag zijn voor ons als water voor een vis.
Elke dag fiets je van huis naar school, langs dezelfde route. Onderweg let je eigenlijk alleen op het verkeer of dingen die belangrijk kunnen zijn om veilig van A naar B te gaan. Natuurlijk vallen je de ongebruikelijke en gekke dingen op. Maar op de ochtend na je vakantie bijvoorbeeld ontdek je ineens dat er iets veranderd is. Een gebouw is door slopers onderhanden genomen en nu rest alleen nog een puinhoop of een gapend gat. Pas nadat het verdwenen is vraag je ineens je af hoe het er uitzag. Zo gaat het eigenlijk met alles om je heen, je merkt het pas op nadat het verdwenen is of flink is veranderd.
Het waarnemen van je dagelijkse omgeving is selectief en een automatisme. Alleen de dingen die veranderen of waar je belang in stelt vallen je echt op. Dat is maar goed ook, anders zouden we misschien nog gek worden van alle indrukken die we opdoen.
Er is wel eens gesteld dat wanneer vissen ontdekkingen zouden kunnen doen, dan zouden ze pas op de kar van de visboer ontdekken dat ze daarvoor in water leefden. Zo is het ook met ons en de ons omringende cultuur van alle dag. Wij ontdekken eigenlijk pas onze dagelijkse cultuur wanneer ze is verdwenen, of wanneer ze bijvoorbeeld tentoongesteld wordt; zoals een paperclip in een museum. Het blijft dus een kwestie van opletten, voor je het weet struikel je over de museumstukken.
Pieter de Dreu
