Zoeken naar cultuur in Nederland
 
  Reis door cultuur in Nederland
 
  over cultuurwijs abonneer
 
home
terug
opnieuw zoeken
opnieuw zoeken

Sieraden en Textiel

Sieraad Draagbaar object, LAM de Wolf, textiel, hout, 1981, inv.nr. BK0110, Foto: Nederlands Textielmuseum Tilburg

Bij sieraden wordt vaak gedacht aan zilver, goud en edelmetaal. Vóór 1960 gebruiken edelsmeden alleen deze kostbare en duurzame materialen voor broches, oorhangers armbanden en halssieraden. Na 1960 verandert dat: jonge sieraadontwerpers keren zich tegen het sieraad als statussymbool. Zij gaan de meest uiteenlopende materialen gebruiken zoals plastic, papier, rubber en textiel. Hun sieraden dienen niet alleen als versiering, maar zijn provocerend of geven commentaar op vaststaande waarden en patronen.

In de hierop volgende decennia neemt de vrijheid in het sieraadontwerp alleen maar toe. Er worden grote sieraden ontworpen die er uit zien als beeldhouwwerken, die vrijwel ondraagbaar zijn. Kunstenares LAM de Wolf maakte bijvoorbeeld een grote bos rechthoeken of driehoeken van lange dunne stokjes, die zij omwikkelt met textiel.

 

 

Collier Veertjes D22, Sonja Landweer, veertjes, nylon, metaal, 1998, inv.nr. BK0544, Foto: Nederlands Textielmuseum Tilburg

Het gebruikte materiaal is soms zo breekbaar dat het sieraad alleen bij een bepaalde gelegenheid gedragen kan worden, zoals de halssieraden van dun nylondraad en vogelveertjes van Sonja Landweer.

   

Halssieraad Het varkentje met de rode laarsjes, Felieke van der Leest, polyester, viscose, katoen, vilt, 1996, inv.nr. BK0428, Foto: Nederlands Textielmuseum Tilburg

Broche Spermahartje, Felieke van der Leest, rayon, rubber, 1995-1996, inv.nr. BK0429, Foto: Nederlands Textielmuseum Tilburg

Vaak geeft de ontwerper een betekenis of inhoud aan het sieraad. Zo'n sieraad is een ironische verwijzing naar rolpatronen of vaste betekenissen en schept verwarring of verontrusting of is gewoon humoristisch. Zo haakte Felieke van der Leest een halssieraad met een klein Varkentje met de rode laarsjes  of de fel rode broche Spermahartjes.
De helder rode, gebreide Wollen harten met zijn uitstekende bloedvaten van Iris Eichenberg zijn zwaarder van toon en verwijzen naar de energie en het lijden van de mens.

   

Egeltjescollier, Hilde Foks, metaal, nylon, 1992, inv.nr. BK0307  Foto: Nederlands Textielmuseum Tilburg

Halssieraad Spaans kraagje, Thea Tolsma, rubber, 1993, inv.nr. BK0363  Foto: Nederlands Textielmuseum Tilburg

Tegenwoordig worden er zeer veel verschillende materialen en technieken toegepast: van rubber tot namaakbont, van nylon tot balpenveertjes. Hilde Foks vormt ronde bolletjes van metalen balpenveertjes met nylondraad, die samengebald worden tot het Egeltjescollier.
Rubber wordt veel gebruikt door Thea Tolsma, bijvoorbeeld in het Spaanse Kraagje. Dit is een verwijzing naar de molensteenkragen uit de 17de eeuw, zoals die bijvoorbeeld op de schilderijen van Frans Hals te zien zijn.

Het Nederlands Textielmuseum heeft veel sieraden van textiel en aanverwante materialen in zijn collectie.

Caroline Boot

Internet
Op de website van het Nederlands Textielmuseum Tilburg is sinds kort de collectie digitaal te raadplegen. Het zoeksysteem is nog in ontwikkeling en wordt steeds verder uitgebreid.



 
Instelling:
Nederlands Textielmuseum