Twee verschillende stijlen

Rembrandt van Rijn Het joodse bruidje 1667 Rijksmuseum, Amsterdam

Ten onrechte werd aangenomen dat Rembrandt aan het begin van zijn carrière heel fijn en precies schilderde en later op een meer ruwe manier ging werken. Hij experimenteerde echter al vanaf zijn beginperiode met deze twee stijlen. Hierdoor ontwikkelde zijn techniek zich heel snel. Rembrandt gebruikte de twee technieken vaak naast elkaar in een schilderij. Een voorbeeld is Het joodse bruidje. De gezichten en handen schilderde hij heel fijn, terwijl hij de kleding op een grove manier weergaf, met dikke klodders op het doek. 

De ruwe stijl gebruikte Rembrandt vanaf het eind van de jaren twintig in zogenaamde tronies. Rembrandt bracht op deze portretten veel verf aan in dikke lagen, zonder dat er penseelstrepen of sporen van een paletmes te zien waren. Waarschijnlijk heeft zijn vriend Jan Lievens hem in contact gebracht met de Vlaamse kunstenaars Anthoon van Dyck en Jacob Jordaens, die ook dit soort studiekoppen schilderden. 

De fijne stijl van Rembrandt werd overgenomen door kunstenaars uit Leiden. Hij wordt daarom gezien als de grondlegger van de Leidse fijnschilders. Zij werkten met bijna onzichtbare penseelstreken om onderwerpen zo realistisch mogelijk weer te geven.