Zelfportretten

Rembrandt van Rijn Zelfportret met muts en geopende mond 1630 Rijksmuseum, Amsterdam

Rembrandt portretteerde zichzelf ongeveer tachtig keer in schilderijen, etsen en tekeningen. Soms beeldde hij zichzelf af als iemand anders, als een edelman of een bijbelse figuur, bijvoorbeeld de apostel Paulus. Sommige vervaardigde hij in opdracht, maar de meeste maakte hij als studiemateriaal voor zichzelf. Met deze zelfportretten leerde Rembrandt stemmingen en emoties weergeven, zoals woede, blijdschap of verdriet. Hij trok allerlei rare gezichten voor de spiegel die hij natekende op de etsplaat. Naast emoties bestuurde hij de lichtval op zijn gezicht. De kennis die hij hiermee opdeed, gebruikte hij voor de figuren in grotere composities. Het succes van Rembrandt weerspiegelt in zijn portretten. Hij tekende zichzelf bijvoorbeeld als een edelman, die de beschouwer zelfbewust aankijkt. 
 
Vanaf het begin van zijn loopbaan maakte Rembrandt meer dan dertig studies van opvallende gezichten van mannen en vrouwen, zogenaamde tronies. Zijn ouders stonden vaak model. Ze vormden een goed studie-object, vanwege hun oude, gerimpelde gezichten. De tronies waren niet bedoeld als portret, maar vormden, naast de zelfportretten, een manier om te oefenen in het weergeven van gelaatsuitdrukkingen. Rembrandt schilderde ze vrij ruw en grof, met brede penseelstreken.