De redactie van Cultuurwijzer heeft een aantal in eten en drinken gespecialiseerde musea gevraagd om een bijdrage te leveren aan het thema Spijs en drank. Hierin worden verschillende aspecten van hun collecties belicht. In deze bijdrage beschrijft de Theefabriek het productieproces van thee: van de pluk tot in de winkel.
Thee wordt geplukt van de theestruik: Camelia Sinensis en Camelia Assamica. Beide zijn familie van de bekende kamerplant Camelia Japonica. De theestruiken dragen het hele jaar door donkergroene, leerachtige bladeren. De bloesem bestaat uit kleine, roze-witte bloempjes, lijkend op de jasmijn.
Theeplukken is een verhaal apart. We onderscheiden fijn-, medium- en grofpluk. Telkens worden met de hand de bovenste, jonge loten van de
struik geplukt, respectievelijk met twee, drie of vier blaadjes. Elke dag wordt er op een ander gedeelte van de theeplantage geplukt. Na zeven tot tien dagen zijn de loten van de theestruiken weer voldoende aangegroeid en kan er opnieuw geplukt worden.
De vers geplukte bladeren worden van de plantage naar de theefabriek
gebracht. In de theefabriek gaan de vers geplukte loten door vijf
belangrijke productiefases.
1. Verflensen
Het verflensen, ook wel verwelken genoemd, geeft de theeblaadjes een soepelheid die ze geschikt maakt voor een aantal volgende verwerkingsfases, waaronder het rollen.
2. Rollen
Als het theeblad voldoende is verflenst, komt het in de rolmachine. Hierbij wordt het blad gekneusd, de bladcellen gebroken en komen er sappen vrij die op elkaar in kunnen werken. Een bijkomend gevolg van het rollen is dat de theebladeren worden "gebroken", hierdoor ontstaan verschillende groftes.
3. Fermenteren
De thee wordt vervolgens "te rusten gelegd" bij een bepaalde temperatuur en luchtvochtigheid. Tijdens de fermentatie oxideren de gekneusde blaadjes, van groen naar koperkleurig bruin. Bij de bereiding van zwarte thee is het fermenteren één van de belangrijkste onderdelen van het productieproces. De periode waarin de bladsappen op elkaar inwerken en blootgesteld zijn aan de lucht bepaalt de specifieke smaak, het karakter en de geur van de pure thee. Groene thee is ongefermenteerd.
4. Drogen
De vochtige, koperkleurige thee gaat een droogmachine in. Het droogproces brengt het vochtgehalte in de thee terug tot 4-6 procent, een niveau waarbij een goede houdbaarheid gewaarborgd is. Van elke 100 kilogram vers geplukt blad is nu zo'n 20 kilogram zwarte thee overgebleven.
5. Sorteren
Na het drogen wordt de thee met behulp van schudzeven in verschillende groftes gesorteerd, die onder verschillende namen en voor verschillende toepassingen op de markt worden gebracht.
De in kisten of zakken verpakte thee wordt geëxporteerd naar theepakkerijen in bijvoorbeeld Nederland. De theepakkers kunnen nog een aantal aanvullende bewerkingen op de thee uitvoeren, bijvoorbeeld mêleren of aromatiseren.
Mêleren is het mengen van verschillende soorten pure thee tot melanges. Heel bekend is bijvoorbeeld de Engelse Melange die tot wel 40 verschillende soorten thee van over de hele wereld kan bevatten. Aromatiseren is het toevoegen van kruiden, specerijen, vruchten en/of aroma's aan de thee, waardoor er een extra dimensie aan wordt toegevoegd.
De thee wordt vervolgens verpakt in consumenten-verpakkingen en verkocht via groothandels en winkels.
Meer informatie over de Theefabriek
Terug naar het thema Spijs en drank
