De redactie van Cultuurwijzer heeft een aantal in eten en drinken gespecialiseerde musea gevraagd om een bijdrage te leveren aan het thema Spijs en drank. In deze artikelen worden verschillende aspecten van hun collecties belicht.
In deze bijdrage beschrijft het Hollands Kaasmuseum een van haar topstukken, een bijzondere kaaspers uit de 19de eeuw. Deze rijk versierde pers, gemaakt rond 1877, is een typisch voorbeeld van een Noord-Hollands boeren huwelijksgeschenk.
Als kostbaar bezit voor het boerengezin werden kaaspersen in uitzonderlijk mooie bewerkingen cadeau gedaan. Naast een uitgebreid scala aan versieringen werden de datum van het huwelijk en de initialen van de beide echtlieden op de pers aangebracht. Dit waren vaak zinnebeelden en directe verwijzingen naar het leven op de boerderij. Dat is bij deze kaaspers prachtig geïllustreerd door het paard en de koe, die centraal stonden in het boerenbedrijf van de 19de eeuw.
Van dergelijke kaaspersen is het maar de vraag of ze ook werkelijk werden gebruikt voor de kaasbereiding. Veel vaker vormden ze een sierelement in de fraai uitgedoste zomerstal die in de zomermaanden, als het vee buiten stond, als een soort pronkkamer werd ingericht.
Een meer eenvoudig uitgevoerde kaaspers werd dan voor de kaasbereiding gebruikt.
Onder de kaaspers werd de wrongel (gestremde melk) in een kaasvorm geperst tot kaas. Het persen was belangrijk om het overtollige vocht te verwijderen en de vorming van een beschermende korst te bevorderen. Dit nam enige uren in beslag, afhankelijk van grootte en vorm van de kaas. Het overtollige vocht werd opgevangen in een zgn. persvlootje. Het melkzuur in dit vocht kon zodoende geen schade aan de pers en de vloer veroorzaken.
Meer informatie over het Hollands Kaasmuseum
Terug naar het thema Spijs en drank
