De redactie van Cultuurwijzer heeft een aantal in eten en drinken gespecialiseerde musea gevraagd om een bijdrage te leveren aan het thema Spijs en drank. Hierin worden verschillende aspecten van hun collecties belicht. In deze bijdrage beschrijft het Nederlands Wijnmuseum de geschiedenis van de wijn.
 |
Pagina uit een psalter: de maand september, het plukken en treden van de druiven.
Normandie, ca. 1180, fol. 9v, Koninklijke Bibliotheek, Den Haag, KB 76F13 |
Helemaal zeker is het niet, maar de wijnbouw gaat terug tot zo'n 5.000 jaar voor Christus. Volgens bijbelse overlevering is Noach genoemd als de eerste wijnbouwer. Na de zondvloed plantte hij in het oostelijk deel van Turkije, waar zijn ark strandde, de eerste wijnstokken.
De Feniciërs zorgden dat de Grieken, maar ook de Egyptenaren, in aanraking kwamen met het goddelijke sap der druiven. Vanuit Griekenland belandde de wijnstok vervolgens in Italië. Het waren de Romeinen die de wijnstok verder Europa inbrachten. Zij introduceerden de wijnstok onder meer in Frankrijk, Duitsland, Engeland en Roemenië.
Tijdens de Middeleeuwen kreeg de wijn een belangrijke rol in de Christelijke eredienst en waren het de monniken die de wijnbouw verder cultiveerden. Onder het regime van keizer Karel de Grote kwam de expansie van de wijnbouw pas echt goed op gang.
West-Europese kooplieden en geestelijken waren in de eeuwen die volgden verantwoordelijk voor de aanplant van de wijnstok in de nieuwe wereld. Het was Jan van Riebeeck die de eerste wijnstokken in Zuid-Afrika plantte. Missieposten in Californië en Zuid-Amerika werden door de Spanjaarden van stokken voorzien, zodat zij over de wijn konden beschikken die nodig was voor hun diensten.
Genieten van wijn & spijs
Wijn is voor veel volkeren een belangrijk deel van het leven. De Romeinen kenden al uitgebreide verhandelingen over het serveren van de juiste wijn bij de maaltijd. Behalve dat men wijn een bijzonder aangename drank vond, kwam daar later het argument bij dat water sterk verontreinigd was. De gegoede burgerij had dan ook een voorraadje wijn in de kelder liggen. Tegenwoordig is wijn niet meer van onze tafels weg te denken.
Aan goed gekozen combinaties van wijn en spijs kunt u veel genoegen beleven. Wijnen en gerechten vullen elkaar aan en vergroten het plezier dat u aan een maaltijd beleeft. Natuurlijk is bij een verkeerde keuze ook het omgekeerde mogelijk. Er zijn namelijk enkele ingrediënten en wijnen die elkaar niet verdragen. Zo komt een wijn moeilijk tot zijn recht bij sterk zure gerechten (met veel azijn, citroen, grapefruit, kiwi e.d.) of kan een overheersende saus een optimaal genoegen in de weg staan. Het is zaak daar rekening mee te houden.
Astrid Donders
Meer informatie over het Nederlands Wijnmuseum
Terug naar het thema Spijs en drank
