zoeken
mail a friend








Kookboeken in de KB

De Koninklijke Bibliotheek in Den Haag herbergt een uitgebreide collectie kookboeken, zowel Nederlandse als buitenlandse.

 
Jean Cadart, Les escargots [etc.]. Parijs, Lechevalier, 1955. 420 p. Ex. KB 3171 H 33.
 
Marian en Nino Tracy, Casserole cookery. One-dish meals for the busy gourmet. New York, Viking press, 1949. 154 p. Ex. KB 3172 G 46.
Een actief verzamelbeleid ten aanzien van kookboeken wordt gevoerd sinds de verwerving in 1960 van (een deel van) de bibliotheek van de literator en gastronoom Johan Willem Frederik Werumeus Buning (1891-1958). In deze collectie is de Franse keuken, naast kookboeken uit een twaalftal andere landen, prominent aanwezig. Het oudste voorbeeld hiervan is François Pierre de la Varenne, Nouveau cuisinier françois ou l'école des ragouts (Lyon 1727), een herdruk van het befaamde boek uit 1651.
Verrassend in oude kookboeken zijn recepten voor gerechten die in de vergetelheid zijn geraakt. Zo vindt men in de Volmaakte Hollandsche keuken-meid uit 1767 aanwijzingen voor de bereiding van toverkoek en venezoen, maar ook voor taart van oesters voor Roomschgezinden op visdagen. Daarnaast bieden oude kookboeken natuurlijk onbedoeld veel inzicht in eetgewoonten en conserveringsmethoden uit de tijd vóór er ijskasten, diepvriezers en kasgroenten waren.
De collectie is sinds de jaren zestig regelmatig uitgebreid, en omvat enkele duizenden delen. De nadruk ligt daarbij op kookboeken die een indruk geven van de regionale en mondiale verscheidenheid. De collectie omvat voornamelijk werken uit de negentiende en twintigste eeuw. Ook speciale kookboeken, publicaties over wijn en andere dranken zijn goed vertegenwoordigd, evenals fabrikantenkookboeken.
Deze boekjes, die voedingsfabrikanten soms zelf uitgaven, bevatten natuurlijk uitsluitend recepten waarvoor hun eigen producten onmisbare ingrediënten zijn. Zo beveelt Van Houten het gebruik aan van K.L.M. repen en in het boekje van Maizena Duryea staat dat voor een Montagne Russe(6 personen) 100 gram Maizena Duryea nodig is.
Er bestaan zelfs boeken met recepten voor spijs en drank die de zinnen prikkelen, zoals La table et lamour (1950) van Curnonsky en André Saint-Georges en Venus in the kitchen (1952) van Philaff Bey. Sommige van deze recepten verdienen het om terdege te worden geprobeerd, zeker gezien Beys aanbevelingen, als Highly recommended of Very stimulating indeed.
Met de instelling van het Depot van Nederlandse Publicaties in 1974 zijn Nederlandstalige werken vanaf de jaren zeventig vrijwel compleet aanwezig. Voor zover mogelijk wordt de collectie ook via antiquarische aanschaf aangevuld.

Reinder Storm

Leestips
Kookboeken door de eeuwen heen & Moge het u wel bekomen! : catalogus van de tentoonstellingen. (Den Haag, Koninklijke Bibliotheek, 1991)
J.W.F. Werumus Buning, letterkundige, vertaler, (culinair) journalist 1891-1958. In: Verzamelaars en verzamelingen. Koninklijke Bibliotheek, 1789-1998 (Zwolle, Waanders, 1998) p. 140-144

 

 


Instelling:
Koninklijke Bibliotheek