De grote boerderijen in het Groninger Oldambt vallen op met hun voorhuizen als villa's, waarvoor soms parkachtige tuinen zijn aangelegd. De boeren hier waren rijk en toonden dat met hun boerderijen.
 |
| Oldambtster boerderij te Beerta, foto © Stichting Historisch Boerderij-Onderzoek, Arnhem |
 |
|
Plattegrond van een boerderij uit de Friese-huisgroep, uit: R.C. Hekker. Historische Boerderijtypen. (Arnhem 1991), © Stichting Historisch Boerderij-Onderzoek
|
Bij de Oldambtster boerderijen vormen de schuur en de woning een geheel, waarbij meestal de woning met sprongen overgaat in het bedrijfsgedeelte. Het verschil tussen beide delen is daarbij vaak aangegeven met rode en zwarte dakpannen. De boerderij wordt gerekend tot de Friese huisgroep. Dit type boerderij komt in verschillende vormen voor in Groningen, Friesland en Noord-Holland. De onderlinge overeenkomst is de manier waarop de koeien twee aan twee tussen schotten in de stal stonden, naast de oogst- of hooiberging in het midden van de schuur.
Van oorsprong waren de Oldambtster boerderijen veel kleiner. Een groeiende behoefte aan meer opslagcapaciteit leidde in de 17de eeuw tot het toevoegen van een grote schuur, waarin vanaf het begin van de 18de eeuw bij nieuwe boerderijen de woning geheel werd opgenomen. Naderhand voegde men hier weer een lager en smaller voorhuis aan toe, dat op zijn beurt werd vervangen door een woning van gelijke hoogte als de schuur. Het verschil in breedte werd daarbij met sprongen, de zogenaamde krimpen, opgevangen. De groeiende welvaart in de 19de eeuw maakte de voorhuizen steeds voornamer.
