 |
| Stolpboerderij te Westerblokker, foto © Stichting Historisch Boerderij-Onderzoek, Arnhem |
 |
|
Plattegrond van een boerderij uit de Friese-huisgroep, uit: R.C. Hekker. Historische Boerderijtypen. (Arnhem 1991), © Stichting Historisch Boerderij-Onderzoek
|
Deze stolpboerderijen behoren tot de Friese huisgroep, een boerderijtype dat in verschillende vormen voorkomt in Groningen, Friesland en Noord-Holland. De onderlinge overeenkomst is de manier waarop de koeien twee aan twee tussen schotten in de stal stonden, naast de oogst- of hooiberging in het midden van de schuur.
Opmerkelijk aan de stolpboerderij is dat hij waarschijnlijk aan het eind van de 16de eeuw is ontworpen en niet is ontstaan uit een geleidelijke ontwikkeling van een oudere boerderijvorm. De opzet van een centrale, vierkante hooiberging waarvan de houtconstructie aan vier zijden het dak draagt en de indeling van de ruimten is opvallend doordacht en bijzonder geschikt voor de drassige bodem.
In de 17de eeuw verspreidt de stolp zich door toedoen van de grote droogleggingen over de gehele provincie, waarbij de nieuwe pachtboerderijen volgens een geschreven bestek worden gebouwd. Het uiterlijk van deze boerderijen is vaak beïnvloed door de stedelijke architectuur, om de status van de eigenaar te benadrukken. Naast de vierkante vorm ontstaan er ook lokale varianten. In West-Friesland en de duinstreek bijvoorbeeld vindt men stolpen met een uitgebouwd woonhuis. Dit is soms het restant van een oudere boerderij waarvan het bedrijfsgedeelte door een stolp is vervangen.
