zoeken
mail a friend








Boerderijen in Zuid-Holland

Samenhangend met de groei van de steden en het dalen van de natte veengrond specialiseerde de landbouw boven de Nieuwe Maas en de Merwede zich vanaf de 16de eeuw in veeteelt met het accent op boter en kaas productie.

Kaasboerderij te Maassluis, foto © Stichting Historisch Boerderij-Onderzoek, Arnhem

Plattegrond van een boerderij uit de Hallehuisgroep, uit: R.C. Hekker. Historische Boerderijtypen. (Arnhem 1991), © Stichting Historisch Boerderij-Onderzoek

Deze specialisatie had zijn invloed op de ontwikkeling van de boerderijen in dit gebied, die in opzet behoren tot de groep van de hallehuizen. Bij dit type driebeukige boerderij zijn het woon- en bedrijfsgedeelte onder één dak gebracht en gescheiden door een brandmuur.

De specialisatie van een gemengd bedrijf naar veehouderij leidde in de 17de eeuw tot de zogenaamde Hollandse stal. Hierbij is achter de koeien een kruipad gemaakt voor het afvoeren van de mest. Deze opzet vond in de volgende eeuwen in vrijwel geheel Nederland navolging. Om voor het kruipad voldoende ruimte te verkrijgen werd in Holland de deel versmald, wat naderhand tot een constructiewijziging zou leiden. De brede deeldeuren in de achtergevel waren zodoende overbodig en werden vervangen door een smalle deur.

Gelijktijdig met de ontwikkelingen in de stal werd in veel gevallen de woning aan één zijde uitgebreid met een grotere kelder en opkamer voor de bereiding van kaas en boter. Hierdoor kreeg de boerderij een L-vormige plattegrond. Het eigenlijke wonen verplaatste zich daarbij eerst in de zomermaanden en geleidelijk aan permanent naar het voorste deel van de stal.


Instelling:
Stichting Historisch Boerderij-Onderzoek