De boerenfamilies woonden in de stad, samen met hun vee, terwijl de velden buiten de stadsmuren lagen. Zo vreemd is dat eigenlijk niet. Tot in 18de eeuw woonden burgers niet voor niets achter de veilig muren, wallen en grachten van hun stad. Wie zich daarbuiten begaf, was soms zijn leven niet zeker. Het is geen wonder dat boeren dezelfde veiligheid zochten. Er waren nog andere redenen. De stad Kampen dwong zijn boeren om binnen de muur te wonen. Zo konden de boeren zelf geen weidegrond onderhouden en bemesten, en waren ze wel gedwongen om de gemeentelijke weidegrond te huren. Dit leverde de stad extra inkomsten op.
 |
| Stadboerderij, Groenestraat 45, Kampen (situatie in 1946, © Stichting Historisch Boerderij-Onderzoek, Arnhem) |
 |
| Stadsboer H. Duitman aan de Groenestraat 94 in Kampen, 1975, © Museum Stadsboerderij, Kampen |
Volgens een rapport uit 1526 waren er in Elburg bijna 150 veehouders, waarvan er maar een paar buiten de stadswallen woonden. Deze boeren bezaten samen 101 paarden, 437 koeien, 871 ossen en 249 schapen, een fortuin in die tijd. Al dit vee stond in de winter op stal in de stad, 's zomers ging het naar een gemeenschappelijke weide erbuiten. Er is nog steeds een boerenbedrijf actief in Elburg zelf.
In de vestingstad Naarden waren van oudsher veel boerenbedrijven gevestigd. Woonhuizen en boerderijen stonden pal naast elkaar, en de vorm van de boerderijen was aangepast aan het stratenpatroon in de stad. De boeren voorzagen het garnizoen van voedsel en paarden. De koeien stonden het hele jaar op stal in de stad, en leverden zo de mest die nodig was om de zandgronden rond Naarden te bevruchten. In 1945 waren er nog 17 boerenbedrijven binnen de stadswallen gevestigd.
Niet alleen in de kleinere steden waren stadsboerderijen te vinden. Ook in Den Haag, Utrecht en Roermond kwam dat voor. Veel van deze gebouwen hebben nu een functie als museum of kinderboerderij.
Margreet Steiner
Internet
In de Groenestraat in Kampen zijn meerdere stadsboerderijen behouden gebleven. In één van de panden (op nummer 94) is het Museum Stadsboerderij gevestigd. De gerestaureerde stadsboerderij op nummer 148-150 is ook te bezoeken. Er is een bed & breakfast gevestigd.
