De Erasmusprijs 2003 is toegekend aan de Britse auteur en uitgever Alan Davidson. De prijs is op 5 november in Amsterdam aan hem uitgereikt.
De Erasmusprijs wordt jaarlijks toegekend aan een persoon of instelling die een voor Europa buitengewoon belangrijke bijdrage heeft geleverd op cultureel, sociaal of sociaal-wetenschappelijk gebied.
De Erasmusprijs 2003 staat in het teken van de cultuur en geschiedenis van eetgewoonten. Er heeft in onze tijd een herwaardering van het eten als cultuurgoed plaatsgevonden. De Britse oud-diplomaat Alan Davidson, auteur en expert op het gebied van voedsel en eetcultuur, is daarvan een gangmaker en een exponent. Hij is auteur van opmerkelijke boeken als North Atlantic Seafood en Mediterranean Seafood; zijn magnum opus is The Oxford Companion to Food. Samen met de filosoof Theodore Zeldin is Davidson initiator van het Oxford Symposium of Food History, dat de afgelopen twintig jaar werd georganiseerd voor wetenschappers en publicisten. Hij is met zijn vrouw Jane de oprichter van het tijdschrift Petits Propos Culinaires (1979), met bijdragen over de geschiedenis van 'food'. Met deze initiatieven heeft hij een belangrijk forum geschapen voor de studie van voedsel, voedselgeschiedenis en eetcultuur en heeft hij een gezaghebbende reputatie opgebouwd. Davidson betrekt in zijn werk de eetculturen van andere continenten even uitgebreid als de Europese en zonder eurocentrische vooroordelen. Mede dankzij de uitstraling van zijn werk, dat niet in de eerste plaats een wetenschappelijke doelstelling heeft, is 'food' ook op de academische kaart gezet.
 |
| Stereofoto "To the health of the bride.", H.C. White CO., 1902 |
Iedereen weet hoe belangrijk eten is, maar als aspect van de menselijke cultuur is het toch vaak onderbelicht geweest. Voedselbereiding en eetgewoonten weerspiegelen sociale structuren en relaties. Naast taal en levensbeschouwing of godsdienst is voedsel een onderscheidend ingrediënt van een cultuur. Aan eten worden altijd betekenissen toegekend die de loutere voedingswaarde ver te boven gaan. Weliswaar moet een mens eten om in leven te blijven, maar rond deze behoefte is een rijke, normerende en cultureel bepaalde belevingswereld ontstaan met symbolen, rituelen, taboes en conventies. De studie van eetgewoonten vormt dan ook niet alleen het werkterrein van medici, biologen en marktonderzoekers, maar evengoed van sociologen, antropologen en historici. Binnen de antropologie en de geschiedwetenschap heeft de studie van voedsel en eetculturen zich tot een wijd en zijd beoefend, op zichzelf staand specialisme ontwikkeld. Voor de bestudering van een samenleving vormt het onderzoek naar de maaltijdcultuur een bijzondere ingang. Met de keuze van dit prijsgebied benadrukt de Stichting Praemium Erasmianum het grote belang van de sociale en historische aspecten van onze eetculturen.
Naschrift:
Alan Davidson is op 2 december 2003 op 79-jarige leeftijd overleden.
* Deze tekst is over genomen van de website van de Stichting Praemium Erasmianum. Op de site is meer informatie te vinden over Alan Davidson en de Erasmusprijs.
