Schiphol heeft een goede reputatie als het om de bewegwijzering gaat. Zo goed zelfs dat de luchthavens van New York expertise uit Nederland inriepen om de bewegwijzering te ontwerpen.
 |
Bewegwijzering luchthaven Schiphol, ontworpen door Bureau Mijksenaar Amsterdam
|
Een nieuwe bewegwijzering
Veel buitenlanders doen hun eerste indruk van Nederland op als ze aankomen op Schiphol. En dat beeld van Nederland valt meestal positief uit, tenzij ze met een risicovlucht zijn gekomen en op cocaïnebolletjes worden gecontroleerd. De terminals van de luchthaven zijn licht en schoon, en je kunt er de weg makkelijk vinden. Reizigers blijken dit heel belangrijk te vinden. Zij waarderen het kunnen vinden van de weg zozeer, dat zij het op de tweede plaats zetten van de Global Airport Monitor Survey van de IATA, de internationale luchtvaartorganisatie.
Schiphol heeft wat zijn bewegwijzering betreft een naam hoog te houden en een standaard gezet voor andere luchthavens. De reputatie is zelfs zo sterk dat de Port Authority of New York and New Jersey, die de luchthavens van New York beheert, eind jaren negentig een beroep deed op Bureau Mijksenaar. Dit Amsterdamse ontwerpbureau is al bijna 15 jaar betrokken bij de ontwikkeling van de bewegwijzering van Schiphol. Grafisch ontwerper Paul Mijksenaar kreeg begin jaren 90 de opdracht de bestaande bewegwijzering van Schiphol aan te passen aan de eisen van deze tijd. De oude stamde nog uit de jaren 60. Het aanpassen was geen gemakkelijk opdracht, want sommige designpuristen vonden dat er niets aan mocht worden veranderd.
 |
Oorspronkelijke bewegwijzering luchthaven Schiphol, ontworpen door Total Design
|
Bewegwijzering nooit af
Ontwerper Benno Wissing van het bureau Total Design ontwikkelde in de jaren 60 een bewegwijzeringssysteem met kleuren, dat wereldwijd navolging vond. Het knappe aan Wissings ontwerp was dat er helemaal geen pictogrammen werden gebruikt. Alleen tekstuele aanduidingen en pijlen. Hij ging bij de ontwikkeling van het bewegwijzeringssysteem uit van de nerveuze mens op reis. Die heeft boven alles behoefte aan rust, duidelijkheid en overzichtelijkheid, dus kwamen de borden met de belangrijkste informatie dwars op de looprichting te hangen en werd de overige informatie parallel aan de looprichting geplaatst. Bij het herontwerpen van de bewegwijzering is dat laatste principe gehandhaafd, maar Bureau Mijksenaar maakt wel gebruik van pictogrammen. Veel reizigers die op Schiphol aankomen of overstappen, blijken namelijk Nederlands noch Engels te kunnen lezen. De ontwerpers hebben een andere letter (de Frutiger) gebruikt, want de letter die Benno Wissing toepastte (de Akzidenz Grotesk), was niet zo goed leesbaar. Bureau Mijksenaar introduceerde ook de driedimensionale plattegronden, die schuin geplaatst een perspectivisch beeld van het luchthavencomplex geven.
 |
|
De Frutiger, toegepast door bureau Mijksenaar
|
 |
| De Akzidenz Grotesk, toegepast door Benno Wissing |
De bewegwijzering van een luchthaven is nooit af, omdat er permanent gebouwd en verbouwd wordt. Iedere keer gaat de ontwerper de strijd aan met de architect, die wil dat zijn schepping niet verstoord wordt door de bewegwijzering, en met de bedrijven die op de luchthaven actief zijn en er allemaal hun reclameborden willen ophangen.
 |
Steven Spielbergs jongste film "The Terminal" speelt zich grotendeels af op het New Yorkse vliegveld JFK Airport. Voor de opname van de film is een complete terminal nagebouwd in een grote hal Califonië. Paul Mijksenaar (rechts op de foto) heeft Spielberg (links op de foto) geadviseerd over de bewegwijzering.
|
Marc Vlemmings
