De rijke gebroeders Trip lieten een paleis voor zichzelf bouwen aan de Kloveniersburgwal in Amsterdam, een dubbel woonhuis achter een gemeenschappelijke gevel, waardoor het meteen makkelijk was om hun lucratieve handel samen te kunnen voortzetten.
 |
|
Het Trippenhuis, foto bMA
|
 |
| De schoorsteen van het Trippenhuis heeft de vorm van een mortier, foto bMA |
Sinds hun vestiging in Amsterdam in 1631 hadden Louys (1605-1684) en Hendrick Trip (1607-1666) fortuinen verdiend met de handel in ijzer, koper, teer en wapens. Vooral de handel in wapens en de wapenindustrie in Zweden waren het meest lucratief.
In 1656 besloten de broers een gezamenlijk pand te laten bouwen dat het prominente woonhuis van hun oom en concurrent, wapenhandelaar Louys de Geer (1587-1652), naar de kroon moest steken. Deze bewoonde het door Hendrick de Keyser gebouwde 'Huis met de Hoofden' (1622) aan de Keizersgracht. Justus Vingboons (1620/21-1698) kreeg opdracht een burgerpaleis te bouwen aan de Kloveniersburgwal. Na de sloop van enkele opgekochte panden kon op 24 mei 1660 de eerste steen worden gelegd. Twee jaar later was het huis klaar.
Vredebrengers
Justus was een jongere broer van de gevierde architect Philips Vingboons. Het enige bouwwerk waaraan hij tot dan, als plaatsvervanger van zijn broer, had gewerkt was het Riddarhus, de zetel van de Zweedse Raad van Adel in Stockholm. Hij deed dit tussen 1653 en 1656. Mogelijk hebben de Trippen, die geregeld in Zweden verkeerden, toen contact gelegd. Maar ze kenden hem ook uit Amsterdam. Vingboons was een buurtgenoot.
Justus ontwierp een statig pand in Hollands classicistische stijl: harmonieus, streng en deftig. Een dubbel woonhuis achter een gemeenschappelijke gevel van zandsteen, dat oogt als een klassieke tempel. Dat komt door de geveldecoratie van acht kolossale Korintische pilasters (weinig uitspringende muurpijlers) die de gevel in zeven traveeën (delen) verdelen, en een fronton (driehoekige bekroning). De gebeeldhouwde decoratie toont de familiewapens temidden van kogels en kanonnen. Ook de schoorstenen zijn vormgegeven als een mortier (een kanon). Zo wordt samen met de vredessymbolen olijf- en palmtakken boven het middelste venster de familiespreuk uitgebeeld: 'ex bello pax', uit oorlog komt vrede. De Trippen zagen zichzelf als vredebrengers.
|
|
| Het fronton met beeldhouwwerk van Jan Gijselingh de Oude (1629 - 1667), foto GAA |
Het Rijksmuseum en de KNAW
Het Trippenhuis bleef tot aan het einde van de achttiende eeuw in de familie. In de negentiende eeuw kreeg het een nieuwe bestemming. Het diende als onderkomen voor het Koninklijk Museum van Schilderijen (het latere Rijksmuseum) en het Koninklijk Instituut voor Wetenschappen, Letteren en Schoone Kunsten, de voorloper van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. De laatste huist er nog steeds.
|
|
| Een kijkje in het Koninklijk Museum van Schilderijen in het Trippenhuis, foto circa 1880 / 85. De foto laat de eerste en middelste voorzaal op de tweede verdieping zien. Foto GAA |
Marleen Dominicus - van Soest
)
)
