Het ging Cornelis Veenhuijzen om de gewone man. "Voor beroemdheden kun je in elk archief terecht. Maar waar vind je gegevens over de grote massa, al die honderdduizenden die niet iedere dag op de voorpagina's van de kranten staan?" Dankzij hem kunnen we ze vinden: jubilerende echtelieden, gepensioneerde onderwijzers en betreurde overledenen - portretten van gewone mannen en vrouwen uit het begin van de twintigste eeuw.
 |
| H. Wouters, 1927, copyright Centraal Bureau voor Genealogie |
 |
"Zestig-jarige Echtvereeniging" van Aaltje Molenaar en C. Zijp,1921,copyright Centraal Bureau voor Genealogie
|
 |
| Jan Mathijsen werd 102 jaar oud, copyright Centraal Bureau voor Genealogie |
De collectie Veenhuijzen in het Centraal Bureau voor Genealogie bestaat uit ongeveer 30.000 knipsels: foto's met bijschriften. De foto's zijn vanzelfsprekend allemaal in zwart-wit afgedrukt. De bijschriften zijn soms kort en zakelijk, maar soms ook uitgebreid en beschrijvend. Zo staat naast het portret van de chauffeur H. Wouters - kranige kop, vastberaden kin en een pijp nonchalant in de mondhoek - een verslag van de heldhaftige redding, door Wouters, van een "tienjarig knaapje, dat bij het spelen te water was geraakt". Alle reden dus voor een mooi portret in de krant. Maar het waren niet allemaal helden die de krant haalden. De collectie bevat ook veel politici, flink wat acteurs en musici, een enkele misdadiger, en vooral talloze echtparen die hun vijftig- of zestigjarige "echtvereeniging" vierden. Zoals de portretten van de 85-jarige C. Zijp uit Kwadijk, die nog dagelijks naar zijn werk ging, en zijn vrouw Aaltje Molenaar van 84. De krant meldde over haar: "Het vrouwtje is voor haar jaren ook nog flink". Andere omvangrijke groepen zijn de gepensioneerden en de overledenen. Het waren voornamelijk mannen die in hun leven iets hadden bereikt en daarmee een vermelding met foto verdienden.
Cornelis Veenhuijzen putte het meest uit het tijdschrift De Prins. Maar ook bladen als het Geïllustreerd Christelijk Vijf Cents-Blad, De Katholieke Illustratie, het Geïllustreerd Zondagblad en De Spiegel uit het eerste kwart van de twintigste eeuw ging hij met de schaar te lijf. Hij kocht die tijdschriften in tweedehands boekhandels en bij boekenstalletjes op het Waterlooplein. Doordat hij op elk knipsel het jaartal noteerde, zijn de portretten en de beschreven gebeurtenissen vrij nauwkeurig te dateren.
 |
| Carry Pothuis-Smit, 1924, copyright Centraal Bureau voor Genealogie |
De knipsels zijn zo kwetsbaar - gedrukt op dun papier van slechte kwaliteit - dat ze in originele vorm niet geraadpleegd kunnen worden. Daarom is het een uitkomst dat de hele collectie gedigitaliseerd kon worden en onderdeel is geworden van Het Geheugen van Nederland.
Vibeke Roeper
Internet
De collectie kan via www.hetgeheugenvannederland.nl geraadpleegd worden. De knipsels zijn alleen op (achter)naam ontsloten, zodat zoeken naar beroepen, plaatsen en jaartallen niet mogelijk is. Ondanks die beperking biedt de Collectie Veenhuijzen een prachtig beeld van de eerste decennia van de twintigste eeuw.
In het Collectie-onderdeel van de Cultuurwijzer is het mogelijk tegelijk in verschillende on-line databases te zoeken van diverse culturele instellingen, waaronder ook een aantal databases van het Geheugen van Nederland, zoals deze van het Centraal Bureau voor Genealogie.
