Het Algemeen Uitbreidingsplan van Amsterdam

Cornelis van Eesteren,  Het Algemeen Uitbreidingsplan van Amsterdam, 1935, collectie Gemeentearchief Amsterdam

De Riekerpolder met de ingeplande begraafplaats. Detail uit: Cornelis van Eesteren,  Het Algemeen Uitbreidingsplan van Amsterdam, 1935, collectie Gemeentearchief Amsterdam

In 1935 verschenen de Nota van Toelichting inzake en de Bijlagen bij het Algemeen Uitbreidingsplan van Amsterdam (AUP). Hierin staat uitgebreid beschreven hoe de stedenbouwkundige uitbreidingen van de hoofdstad in de jaren na 1935 vorm moeten krijgen. In deze twee banden is een reeks van kaarten opgenomen over alle mogelijke functies van de stad, over wonen, werken, recreatie en verkeer. Het belangrijkste overzicht toont de hier afgebeelde kaart.
Er is duidelijk te zien wat de stedelijke ambities in 1935 zijn: uitbreidingen in met name westelijke en zuidelijke richting worden gepland. Ook is er ruimte voor parken en nieuwe havenactiviteiten. Het AUP vormde de basis voor de na-oorlogse uitbreidingen, en hoewel er op onderdelen wijzigingen plaatsvonden, is het plan in essentie uitgevoerd zoals Cornelis van Eesteren (1897-1988), die als architect en stedenbouwkundige in dienst was bij de afdeling Stadsontwikkeling van de gemeente Amsterdam, het in maquettevorm op de zolder van het stadhuis had laten bouwen. Enkele van de niet, of niet op de aangewezen wijze gerealiseerde voorstellen zijn de geplande begraafplaats in de Riekerpolder, de vorm van de westelijke havens en de haven op de oostoever van de Amstel in de Oud-Duivendrechtse polder, alsmede diverse spoorbanen en rangeerterreinen. Bij Koninklijk Besluit van 18 juli 1939 (nr. 13), werd het AUP goedgekeurd.

Marc Hameleers

Literatuur
H. Hellinga, P. de Ruijter e.a., Algemeen Uitbreidingsplan Amsterdam 50 jaar, Amsterdam 1985
Vincent van Rossem, Het Algemeen Uitbreidingsplan van Amsterdam: geschiedenis en ontwerp, Rotterdam, Den Haag 1993
Marc Hameleers, Kaarten van Amsterdam 1866-2000, Gemeentearchief Amsterdam 2002