zoeken
mail a friend








De Biografie

In Engeland is in elke fatsoenlijke boekwinkel een kast met biografieën te vinden met daarin boeken over schrijvers, politici, zakenmensen, wetenschappers, reizigers, schilders en uitvinders. Dit is in Nederland een zeldzaamheid. Het portretteren van landgenoten door middel van een biografie heeft bij ons lang in het verdomhoekje gezeten. De laatste jaren komt hierin echter verandering en krijgt de biografische traditie een krachtige impuls.

Augustinus Franciscus Henri Falise (1875-1936), Wilhelmina, 1927, Portrettencollectie Universiteit van Amsterdam
Dick van der Meulen, Multatuli. Leven en werk van Eduard Douwes Dekker, (Amsterdam, Sun 2003)
Lange tijd kenden we in Nederland voornamelijk publicaties van landgenoten óver biografieën. Zo verscheen in 1951 De biografie van Jan Romein, die zich met zijn boek Erflaters van onze beschaving ook zelf duidelijk op het pad der biografen had begeven. Een ander bekend werk is De structuur van de biografie door Sem Dresden. Dit uit 1956 stammende boek werd in 2002 herdrukt onder de titel Over de biografie.
Sinds enige jaren is ook de biografie zelf terrein aan het winnen. Er bestaat een biografie-prijs, er verschijnt een tijdschrift, Biografie-bulletin, dat speciaal is gewijd aan biografisch onderzoek en er worden geregeld symposia georganiseerd. Al eerder ontstonden verschillende reeksen biografische publicaties zoals De engelbewaarder (1975-1982), Open domein (1982-heden) en zeer belangrijk - de nieuwe reeks delen van het Biografisch woordenboek van Nederland  (1979-heden).
Van minstens even groot belang is het natuurlijk, dat de laatste jaren met grote regelmaat biografieën verschijnen over talrijke personen uit allerlei maatschappelijke geledingen. Deze boeken verschijnen niet alleen, ze vinden vaak nog gretig aftrek ook, wat voor het voortbestaan van het genre van vitaal belang is. Enkele voorbeelden zijn de tweedelige biografie over Menno ter Braak van Léon Hanssen en de eveneens tweedelige biografie over koningin Wilhelmina door Cees Fasseur, die goed werd ontvangen en sinds kort als pocket verkrijgbaar is. Maar bijvoorbeeld ook het boek van Igor Cornelissen over de politieke avonturier Joop Zwart - de geheimzinnigste man van Nederland - of het boek over de illustere journalist Jacques Gans zijn populair. Een uitzonderlijk succes was het boek Anna van Annejet van der Zijl uit 2002. In een jaar tijd werden meer dan 50.000 exemplaren van dit boek verkocht, en dan te bedenken dat in 1999 en 2000 ook al twee kloeke boeken over Annie M.G. Schmidt verschenen waren!
In omvang steekt Harry G.M. Prick zijn tijdgenoten de loef al met zijn recente, in totaal meer dan 2500 pagina's tellende levensbeschrijving van Lodewijk van Deyssel. Maar daar ging dan ook vijftig jaar onderzoek aan vooraf. Hij verliest het overigens nog van J. den Tex, die tussen 1960 en 1972 een biografie schreef over Johan van Oldenbarnevelt in vijf delen, met in totaal meer dan 2800 pagina's!
Nederland lijkt kortom biografisch volwassen te zijn geworden. Dit werd in 2003 bekroond met de toekenning van de AKO-literatuurprijs aan Dik van der Meulen voor zijn biografie over Multatuli. Als in ons land nu ook dat andere prachtige Engelse voorbeeld nog eens wordt gevolgd, namelijk het inrichten van een Nederlandse versie van de National portrait gallery, dan zijn we in dit opzicht volgroeid en kunnen we ons eigen portret in de spiegel met opgeheven hoofd aankijken.

Reinder Storm

Koninklijke Bibliotheek


Instelling:
Koninklijke Bibliotheek

Publicatiedatum:
5 februari 2004