Het systeem van optische telegrafen (of 'verreschrijvers') werd in Frankrijk voor het eerst toegepast door Claude Chappe en zijn broers. In 1794 werd de eerste telegraaflijn tussen Parijs en Lille in gebruik genomen. De snelheid van het verzenden van het bericht is verbluffend. De afstand van 220 kilometer werd in 13 minuten van telegraafpost naar telegraafpost overgeseind. Een koerier te paard deed daar minstens twintig uur over.
13.jpg)
Na het uitroepen van de Bataafse Republiek in 1795 kwam Nederland onder Franse invloed te staan. De kans op een aanval van de Engelse marine uit zee nam ook steeds meer toe. Daarom werd in 1799 besloten het aantal seinposten uit te breiden en op elke post ook een kusttelegraaf te plaatsen. In Vlissingen kwam een aansluiting op de Franse kusttelegraaf, die daar 'semafoor' werd genoemd. Tussen 1799 en 1813 (toen de Fransen verdreven werden) waren er tussen Texel en Vlissingen 42 seinposten. De hoofdseinpost was die van Scheveningen, vlakbij de regering in Den Haag. Op die manier konden bij een aanval snel troepen naar de plaats van de landing gezonden worden. De kusttelegrafen konden meteen hun nut bewijzen bij de Engelse landing op de kust bij Callantsoog en Petten. In hoog tempo werden diverse berichten over de aanstaande landing door de seinposten naar Schevingen verzonden.
Twee seinwachters bemanden minimaal een seinpost. Eén van hen was verantwoordelijk voor de bediening van de telegraaf, de andere hield met een grote verrekijker de andere posten in het oog. De afstand tussen elke kusttelegraaf bedroeg ongeveer acht kilometer. Als het weer goed was en de seinen goed te zien waren, konden berichten in enkele minuten doorgeseind worden. De Hollandse kusttelegraaf bestond uit een mast met een ra, waaraan bollen gehesen werden. Door op verschillende manieren de bollen op te hangen konden cijfers en letters gevormd worden.
Vandaag de dag staan er nog steeds semaforen bij de ingangen van de havens. De seinpost is in dit geval een modern baken. De semaforen van vandaag informeren uitgaande en binnenkomende
schepen voor storm, dieptes van de haven enz. Ze doen dat door middel van lichtsignalen en het hijsen van bakens.
Cees van Romburgh
