|
Kunstkammer-stukken |
|
| Zoals reeds vermeld omvat de groep artificialia alle producten van menselijke hand. 'Ars' heeft dus weinig met 'kunst' in moderne zin te maken, maar meer met 'kunstig' in de zin van ambachtelijke vaardigheid, uitgaande van de bekende constatering dat `kunst’ is afgeleid van 'kunnen'. Van ambachtelijke perfecte is het slechts een kleine stap naar virtuositeit, het technische bravourestuk als doel op zichzelf. | |
|
|
Dergelijke producten in verschillende materialen,
vooral draaiwerk in hoorn, ivoor en hout, werden gecatalogiseerd als 'Kunststuckh'
(Kunstkammer-stuk) en golden als kostbare stukken in een
vorstelijke verzameling. Het zijn Kunstkammer-stukken par excellence, zonder
enige sacrale of profane functie; het waren louter pronkstukken,
demonstraties van het menselijke kunnen. Mohr mit Smaragdstufe Holz, lackiert,
Balthasar Permoser um 1724 |
|
Draaiwerk krijgt vanaf de zestiende eeuw een steeds belangrijker plaats in de verzamelingen. Vooral in de zeventiende eeuw bestaan de aanwinsten voornamelijk uit ivoren 'Kunststuckh', bizarre torens en pieken samengesteld uit allerlei geometrische, abstracte vormen. Dit genre kon zich pas ontwikkelen dank zij de uitvinding van bepaalde technieken, vooral die van een spil waarmee op de draaibank dubbele spiralen en dergelijke langs mechanische weg konden worden vervaardigd. De meester maakte een ontwerp, berekende dat stereometrisch en zette het juiste snijgereedschap klaar. De uitvoering zelf gebeurde mechanisch; de draaier hoefde alleen de draaisnelheid en het voorgeprogrammeerde verloop van het productieproces te controleren. De interesse van de verzamelaar in het gedraaide 'Kunststuckh' uitte zich niet alleen in een royaal mecenaat, maar de vorsten benoorden en bezuiden de Alpen lieten ook ateliers inrichten om zelf deze kunst te beoefenen: 'deels omwille van de geestelijke ontwikkeling, deels ook omwille van de lichaamsbeweging'
|
|
