|
"I Libri della Famiglia" |
 |
|
| In de vorm van een dialoog tussen oom en neef geeft Alberti in "I Libri della Famiglia" (1428) een serie richtlijnen over de vraag, hoe je een landgoed als onderneming kunt exploiteren met de grootst mogelijke winst, maar het boek strekt zich evenzeer uit tot aangelegenheden van politiek en gezondheid. | ||
| Boek
III
GIANN0ZZ0: Wat zal ik zeggen, Lionardo? jij zou nog niet ten halve kunnen loven hoezeer het buiten wonen de gezondheid ten goede komt, het leven gerieflijk maakt en geschikt is voor de familie. Men zegt altijd dat het boerenbestaan het werk is van waarlijk goede mannen en rechtvaardige landheren, en ieder mens weet dat het landleven in de eerste plaats een niet geringe en, zoals jij zei, genoeglijke en eerlijke verdienste oplevert. je hoeft niet, zoals bij andere beroepen, bevreesd te zijn voor trouweloosheid of bedrog door schuldenaren of leveranciers. Niets geschiedt heimelijk, niets wordt niet door velen gezien en gekend, je kunt er niet worden misleid, noch hoef je de hulp van notarissen en getuigen in te roepen, rechtsgedingen te voeren en andere soortgelijke uitermate wrange en naargeestige zaken, welk men meestal beter kan verliezen dan in die gemoedstoestand winnen. Voeg hierbij dat je je op het land kunt terugtrekken, in rust levend en je gezinnetje onderhoudend, en zelf bezig kunt zijn met je eigen zaken; het is een feest om in de schaduw zittend behaaglijk te mijmeren over het vee, de wol, de wijngaard of het zaaisel, zonder lawaai, geroddel of enige andere van de rampspoeden die in de stad tussen de bewoners nooit aflaten - verdenkingen, angsten, lasten, onrecht, scheldpartijen en vele andere dingen, te verschrikkelijk om over te praten en te afschuwelijk om je te herinneren. In alle overwegingen over het landleven kan niets je niet ten zeerste bevallen, over alles wordt met welbehagen gepraat, door allen word je met genoegen en gretig beluisterd. Eenieder brengt in het midden wat hij weet dat nuttig is voor de gewassen; eenieder onderricht je en verbetert je waar je mocht hebben gefaald bij het planten van iets of bij het inzaaien. Geen afgunst, geen nijd, geen kwaadwilligheid komt bij je op wanneer je het veld bebouwt en bestiert. |
||
| LI0NARD0: ja, en u geniet op het land ook van die luchtige en heldere dagen, open en overheerlijk; en een buitengewoon bekoorlijk schouwspel ontvouwt zich aan u wanneer u het lommerrijk struweel bewondert en de groene weiden en heldere bronnen en beekjes die dartelend en dwalend hun weg banen door de rietkragen. | ||
| GIANN0ZZ0: ja, bij God, een waar paradijs. En bovendien, wat mij het meest verheugt, je kunt op het land het geraas, het tumult, de storm van stad, plein en paleis ontvluchten. je kunt je op het land verstoppen om de bandeloosheid en misdaden niet te hoeven zien en de zo grote schare van lieden van het ergste slag die in de stad voor je ogen rondzwerven, nooit ophouden je de oren van het hoofd te kletsen en doorlopend brullend en blatend door heel de stad ronddwalen; er bestaan geen wilder en afschuwelijker beesten. Hoe gelukzalig zal het niet zijn op het land te verblijven: ongekend geluk! | ||
| LI0NARD0: Prijst u het wonen op het land hoger aan dan midden in de stad? | ||
| GIANN0ZZ0: Wat mij aangaat, te leven met minder ondeugden, met minder droefgeestigheid, tegen minder hoge kosten, met meer gezondheid en met meer levenslust, ja wel degelijk, kinderen, prijs ik het landleven. | ||
|
|
||
| LI0NARD0: Zou het u dan ook aanstaan daar uw kinderen op te voeden? | ||
| GIANNOZZO: Als mijn kinderen op latere leeftijd slechts met goede mensen hoefden om te gaan, dan zou ik het zeker plezierig vinden hen op het land groot te brengen. Maar het aantal niet slechte mensen is zó klein, dat het voor ons vaders het beste is te willen, om veilig te zijn voor de schurken en al hun bedriegers en, dat onze kinderen hen leren kennen; wie het kwaad niet leert kennen, kan niet goed oordelen over schurken. Wie het geluid van de doedelzak niet kent, kan niet goed beoordeelden of het instrument goed is of niet. Maar het is onze taak te doen zoals wie schermer wil worden: eerst leren verwonden om de spitse punt beter te leren kennen en bijtijds te leren ontvluchten en de haal te ontwijken. Als het kwaad woont, zoals het geval is, onder de mensen, lijkt het mij beter de jeugd in de steden op te voeden, omdat daar niet minder ondeugden zijn dan mensen. | ||
| LIONARDO:
En tevens, Giannozzo, leert de jeugd in de stad beschaving, de
jongelingen leren schone kunsten aan, zien vele voorbeelden van het
kwaad om te minachten, ontwaren meer van nabij hoe schoon de eer, hoe
bekoorlijk de roem en hoe goddelijk de glorie is; zij proeven hoe zoet
de lofprijzingen zijn, hoe zoet het is genoemd, gezien en voor eerzaam
gehouden te worden. De jeugd wordt gewekt tot deze uitzonderlijke
zaken, wordt geroerd en spoort zichzelf aan tot deugdzaamheid, en
wijdt zich aan zware, de onsterfelijkheid waardige werken, welke
voortreffelijkheden men misschien niet op het land vindt te midden van
stronken en klompen.
Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 voor havo en vwo in het profiel C&M.. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Bron: De oorsprong van de moderne architectuur. L Lefaivre.A Tzonis. Nijmegen 1990. Met toestemming van Uitgeverij SUN
|
||
