Italiaanse villa's en tuinen

DSC00103.JPG (350969 bytes) DSC00102.JPG (345445 bytes) 

De bovenstaande 3 afbeeldingen laten het amfitheater zien direct aan het begin van de Boboli-tuinen. In 1589 werd hier La Pellegrina opgevoerd ter gelegenheid van het huwelijk van een van de Medici's. De componist was oa Jacopo Peri.

Vanaf de 15-de eeuw verschijnen er in Italië villa's op het platteland: een landhuis van de stadsaristocratie. Het landhuis was een samengaan van het castello en de boerderij. Men zag het leven op het platteland als een aanvulling en tegenstelling van de cultuur van de aristocratie in de stad. De villa stond in de onbedorven natuur. De tuin kwam er bij. De brieven van Plinius de Jongere uit de Oudheid hadden een grote invloed op dit idee. De villa - tuin - natuur rondom werden ongeveer volgens vaste regels vormgegeven, aangepast aan het programma, het landschap en de concrete plaatselijke toestand.

De Medici hadden in de 15-de eeuw verschillende villa's rondom Florence. ( Villa Di Careggi, Di Careggi Guidi, Di Artimino, La Petraia, Di Castello en in Pratolino Villa Demidoff.) Het mooiste voorbeeld hiervan is La villa Medicea in Poggio a Caiano. Ook hierbij was de topografie van belang, de geometrie en het perspectief. De villa moest het panorama domineren (moest het meest opvallend element zijn in het landschap). Hieronder een aantal afbeeldingen van de Bobolituin achter het palazzo Pitti.

DSC00078.JPG (355424 bytes) DSC00079.JPG (358893 bytes) DSC00080.JPG (356502 bytes) DSC00081.JPG (364785 bytes) DSC00085.JPG (360810 bytes) DSC00086.JPG (359076 bytes) DSC00091.JPG (369474 bytes)

DSC00095.JPG (356589 bytes) DSC00096.JPG (351218 bytes) DSC00099.JPG (363276 bytes) DSC00100.JPG (357903 bytes) DSC00105.JPG (352071 bytes) DSC00106.JPG (353520 bytes) 

DSC00082.JPG (348404 bytes) DSC00083.JPG (370855 bytes) DSC00084.JPG (357018 bytes) DSC00088.JPG (363119 bytes) DSC00092.JPG (360016 bytes) DSC00093.JPG (363904 bytes) DSC00094.JPG (332764 bytes) 

DSC00097.JPG (356481 bytes) DSC00098.JPG (352732 bytes) DSC00104.JPG (341235 bytes) DSC00107.JPG (333511 bytes) DSC00090.JPG (341044 bytes)

Het idee van het plattelandsleven

De nieuwe villa's hadden geen verdediging nodig omdat de controle van het platteland door de stad goed was. In de villa kon men bijkomen van de vermoeidheid en verplichtingen, die bij een hoge sociale functie hoorden. De stad werd echter de rug niet toegekeerd. Nee, de stad was vanuit de villa nog te zien. In de loop van de 15-de eeuw werd de villa steeds meer een plaats voor contemplatie (bezinning, nadenken in alle rust) en zinnelijk genot (feesten). In 1462 zei Cosimo de' Medici: " Ik ging naar de villa niet om mijn land te cultiveren, maar mijn geest, ziel."

De humanisten combineerden twee tradities: de contemplatieve van de monniken en de klassieke traditie van de pastorale afzondering.

In de tuin kon men rustig nadenken over belangrijke zaken: daar waren geometrische patronen, die weer een reflectie waren van de kosmische ordening. De kosmische ordening was goddelijk!

In de tuin was de natuur perfect: d.w.z. in geometrische patronen verwerkt. De Metamorfosen van Ovidius was ook een inspiratiebron voor grotten en nymfeums. In de Renaissance had men het perspectief ontdekt. Het was veel toegepast in schilderijen. Maar ook in de tuinarchitectuur speelde deze een grote rol. Het standpunt van de kijker was van belang voor het ervaren van de ruimte. Perspectief is een (verborgen manier) om ruimte te ordenen. Er is onderscheid tussen de plaats waar men zich bevindt en de grote ruimte waarin men zich bevindt. De voorgrond en achtergrond worden op elkaar afgestemd. Het landschap werd een deel van het geheel. Bij de villa's gaven de vergezichten het gevoel van omsluiting op kosmische schaal.

 In het algemeen kun je in deze "giardini all'Italiana" de volgende elementen steeds terugvinden: (je kunt alle elementen terugvinden via de afbeeldingen)

  • villa
  • tuin met loggia (=open stukje architectuur), arcade of exedra, 
  • terrassen
  • panorama, horizon, perspectief
  • fonteinen
  • bosjes
  • cipressenlaan
  • grotten
  • amfitheater 
  • isolotto (eilandje omgeven door water)
  • geheime plekjes
  • standbeelden (pastoraal, realistisch, grotesk of grappig van aard)
  • plantenkassen, oranjerie exotische plantenteelt

De tuinen waren soms een soort botanisch laboratorium: in de Boboli tuinen werd voor het eerst de patata geteeld. (aardappel) Verder kweekte men er allerlei exotische vruchten en gewassen. (moerbei, dwergpeer bv)

De tuin en de villa liggen altijd in een bepaalde hoofdas. Meestal waren de elementen van de tuin symmetrisch om de hoofdas geordend. De facades waren gekeerd naar open landschap of tuin.

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2/3 voor havo en vwo in het profiel C&M. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Bovenstaande afbeeldingen zijn afkomstig uit de "Boboli-tuinen" (Florence) Foto's HFM Baggen.

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven.
02/18/2010 update De digitale school