De natuur als maatsysteem

De ongrijpbaarheid van de Gulden Snede is niet in de natuur geworteld maar in het hoofd van de mensen, die menen dat de natuur een verhouding nastreeft. De gulden snede blijkt te worden benaderd door de verhouding tussen twee opeenvolgende termen uit de rij van Fibonacci. De Italiaan Leonardo da Pisa, bekend geworden als Fibonacci, beschreef zijn reeks in 1202. Startend met de termen 1 en 1, telde hij steeds de beide laatste termen bijeen om de erop volgende te verkrijgen.

1 + 1 = 2, 1 + 2 = 3, 2 + 3 = 5, 3 + 5 = 8, 5 + 8 = 13, enzovoort. Het is natuurlijker om eindige waarden uit de reeks van Fibonacci te nemen. Daardoor ontstaan eenvoudige relaties in aantallen, zoals een raam met 8 x 5 ruitjes (waar de verhouding 1,6 bijhoort).

Sommige groeiprincipes zijn zo elementair, dat ze zowel in de planten- als in de dierenwereld veelvuldig voorkomen. Waar stoffen worden uitgescheiden om vervolgens uit te harden, is sprake van een zekere optelling. Een slak groeit tijdens zo'n proces. Het resultaat is een gnomonisch gevormd slakkehuis. Het gedeelte, dat de stak het laatst toevoegde aan zijn huis wordt gnomon genoemd.

Gnomonisch groeimodel  Van de driehoek ABC is BB'CC'de gnomon

Ook planten groeien gnomonisch. Het groeimechanisme werkt hier andersom: een groeitop zet materiaal af. Op de bloemhoofdschijf van een zonnebloem kan men spriraalachtige rijen pitten onderscheiden. in een zonnebloemenveld had 94% van de bloemen aantallen spiralen volgens de Fibonacci reeks (en de overige 6% volgens daarvan afgeleide reeksen.)

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 uit het profiel cultuur en maatschappij voor havo en atheneum.  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. 

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven

02-19-2010 CKV-2