FEDERICO ZUCCARI

 Federico Zuccari, l'Inferno
Met de kunstenaar en theoreticus Federico Zuccari (1542-1609) die in 1593 te Rome de Accademia di San Luca (de academie van St.-Lucas) oprichtte, waar zowel praktisch als theoretisch kunstonderricht werd gegeven, bereikt de platoonse variant van de  renaissancistische kunsttheorie in feite haar hoogtepunt. "De' pittori, scultori ed architetti" verscheen in 1607.
Het extreme idealisme van Zuccari zit hem daarin dat hij de schoonheid volledig afhankelijk maakt van het intellect en het voorstellingsvermogen en ontkent dat de kunst aan regels gebonden zou zijn. Voortbordurend op Vasari komt Zuccari tot een scherpe scheiding tussen de idee van de schoonheid en de uitdrukking daarvan in de materie. Hij duidt beide aan met de term 'disegno' en noemt de een het 'disegno interno' en het andere het 'disegno esterno'. Aan elk van beide begrippen wijdt hij een afzonderlijk boek.
Uit zijn verhandeling over het disegno interno blijkt hoe idealistisch Zuccari's standpunt is. Het is volgens hem van goddelijke oorsprong, een vonk van de goddelijke geest:  'God wenste de mens mogelijkheid te geven om zich in zijn geest een innerlijk ontwerp (disegno interno) te vormen, zodat hij met behulp daarvan alle schepselen zou kunnen kennen en in zich zelf een nieuwe wereld zou kunnen scheppen (... ) en zodat hij bovendien met dit beeld, bijna in imitatie van God wedijverend met de natuur, een oneindige hoeveelheid kunstzinnige dingen zou kunnen maken die op de natuurlijke dingen lijken en met behulp van de schilderkunst en de beeldhouwkunst een nieuw Paradijs op aarde zichtbaar zou kunnen maken.' Door het begrip 'disegno interno' te introduceren, gaf Zuccari aan dat het artistiek scheppen van goddelijke oorsprong is. Men zoekt in zijn theorieën dan ook wel de kiemen van het idee van de kunstenaar als goddelijk genie, van de kunstenaar dus die zich niet aan de regels gebonden acht. 

De parallel die Zuccari aanbrengt tussen de vormgeving van het kunstwerk en het ontstaan van de vorm in de natuur door God is aristotelisch van inspiratie. Aristotelisch is ook dat de materialisatie van het disegno interno afhankelijk is van de zintuglijke waarneming. Deze corrigeert het innerlijke ontwerp en maakt het Ievendig  Ook voor Zuccari is het scheppen van kunst, het disegno esterno (veruiterlijking van het innerlijk ontwerp,), uiteindelijk aan regels gebonden en moet  het worden geleerd.

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 uit het profiel cultuur en maatschappij voor havo en atheneum.  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. 

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven

02-18-2010 CKV-2