Uit Vasari's beschrijving van Leonardo da Vinci blijkt hoe zeer de huidige opvattingen over deze kunstenaar gekleurd zijn door diens karakterisering. Lees hieronder enkele fragmenten van Vasari: |
Af en toe wordt, op een manier die de natuur te boven gaat, een individu geboren dat door de hemel met zo'n overdaad aan schoonheid, gratie en talent is begiftigd dat hij anderen ver achter zich laat. Al zijn daden lijken geïnspireerd en inderdaad is alles wat hij doet duidelijk meer van God afkomstig dan van menselijk kunnen. Iedereen was het er-over eens dat dit opging voor Leonardo da Vinci, een kunstenaar van buitengewone fysieke schoonheid, die oneindig veel gratie tentoonspreidde bij al wat hij deed en die zijn genie op een zo briljante wijze inzette, dat hij alle problemen die hij bestudeerde met gemak oploste. ( ...) |
Deze wonderbaarlijke en goddelijk geïnspireerde Leonardo ( ... ) zou al bij zijn eerste lessen uitgeblonken hebben, als hij niet zo vluchtig en onstandvastig was geweest; want hij zette zichzelf steeds aan om vele dingen te leren, alleen om ze bijna onmiddellijk weer te laten varen. Zo begon hij rekenen te leren en na een paar maanden had hij zo'n vooruitgang geboekt dat hij zijn meester placht te verbasteren met de vragen en problemen die hij opwierp. ( ... ) Toch hield Leonardo ondanks al zijn ondernemingen nooit op met tekenen en in reliëf werken, bezigheden die het best aansloten bij zijn temperament. ( ...) Hij was buitengewoon begaafd en hij bewees een eersteklas wiskundige te zijn bij zijn werk als beeldhouwer en architect. (... ) Daar hij de bedoeling had om schilder van beroep te worden, maakte hij zorgvuldig studie van tekenen naar het leven. Soms maakte hij modellen van klei, drapeerde deze figuren met in gips gedrenkte lappen en tekende ze dan nauwgezet op fijn doek uit of op geprepareerd linnen. Deze tekeningen werden in zwart-wit uitgevoerd met de punt van het penseel en het resultaat was geweldig zoals men kan zien aan de voorbeelden in mijn album met tekeningen. |
( ...) Het kwam duidelijk door zijn diepgaande kennis van de schilderkunst dat Leonardo aan zoveel dingen begon zonder ze af te maken; want hij was ervan overtuigd dat zijn handen ondanks hun grote vaardigheid nooit de subtiele en wonderlijke ideeën van zijn verbeelding tot uitdrukking konden brengen. Tot zijn vele interesses behoorde ook de bestudering van de natuur; hij onderzocht de eigenschappen van planten en deed vervolgens waarnemingen naar de beweging van de hemel, het pad dat de maan volgt en de loop van de zon. (...) |
Leonardo wijdde zich vervolgens met nog meer ijver aan de bestudering van de menselijke anatomie. ( ... ) Hij stelde een boek samen met zeer nauwkeurige tekeningen in rood krijt van lichamen, die hij zelf ontleed had met annotaties in pen en inkt. Hij liet de gehele structuur van de beenderen zien die tot het skelet behoren, voegde daar alle pezen aan toe die het skelet bij elkaar houden en bekleedde dit met spieren die het in beweging brengen. Bij de verschillende secties schreef hij zijn waarnemingen in raadselachtige lettertekens (met de linkerhand in spiegelschrift geschreven), die alleen ontcijferd kunnen worden door iemand die de truc weet om ze in een spiegel te lezen. (...) Wie in Leonardo's geschriften leest, is verbaasd over de briljante wijze, waarop deze geïnspireerde kunstenaar zo diepgaand kunst en anatomie, ja eigenlijk elk soort onderwerp, behandelt. |