CKV-2/Opdracht 2.1.E

Herleving van de klassieken: David


Opdracht 1: Lees les 2.1.3

Opdracht 2: Lees onderstaande bronnen en bekijk de afbeeldingen.

Deze David is het eerste, vrijstaande beeldhouwwerk van een naaktfiguur sinds de Oudheid. De oorspronkelijke bestemming van het beeld - vermoedelijk op een fontein is omstreden. Onmiskenbaar is Donatello's bewondering voor de werken uit de Klassieke oudheid terug te vinden in de berekende uitdrukking en de naaktheid van de gestalte. In de raadselachtige, bedachtzame gezichtsuitdrukking en de speelse houding waarin een voet op zijn trofee - het afgehakte hoofd van Goliath - is gezet, gaat de voorstelling echter ver voorbij aan alle voorbeelden uit de Oudheid. Op de opvallende helm is de lauwerkrans van de overwinnaar geplaatst, het jongensachtige lichaam is bijna androgyn in vlekkeloze schoonheid vormgegeven.

Het lijkt wel alsof de gestalte echt 'gevormd is om een levend lichaam' (Vasari).

  [vergroten] Donatello David 1440

video fragment over de David van Donatello

Opdracht 3: Nabootsing van de klassieken was voor de beeldhouwkunst heel wat gemakkelijker dan voor bijvoorbeeld de muziek. Verklaar dit.

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

Opdracht 4: Donatello maakte ook gebruik van de "buit der Egyptenaren" Leg dit uit.

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

Opdracht 5: In welke aspecten van dit beeld zien we de nabootsing van de klassieken?

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

In 1501 kreeg Michelangelo de opdracht om een beeld van David te maken voor een binnenpijler in de dom. De vooruitzichten waren niet gunstig: het materiaal was een marmerblok dat volslagen onbruikbaar werd geacht omdat het al tientallen jaren eerder 'verhakt' was. ondanks dat was het beeld in 1504 voltooid, en werd het, in afwijking van het oorspronkelijke plan, als eerste meer dan levensgrote figuur sinds de Oudheid voor het Palazzo Vecchio geplaatst. De gestalte van de bijbelse held David die de machtige Goliath in de strijd verslagen had, kreeg hiermee een politieke betekenis. Het beeld werd het zinnebeeld van de vrijheidslievende, republikeinse mentaliteit van de stad.

Michelangelo zag af van alle attributen, zoals het zwaard en het afgehouwen hoofd van Goliath. Daarom is wel aangenomen, dat het moment vlak voor de dodelijke worp met de steen is uitgebeeld.

Zelfbewust en standvastig kijkt de toekomstige koning van Israël zijn tegenstander aan. Met zijn linkerhand heeft hij zijn slinger over zijn schouder gelegd. Anders dan in vroegere beelden zoals van Donatello of Verrocchio, waarin David nog een knaap was, is hij in de visie van Michelangelo zelf een reus geworden. Zijn atletische gestalte is achterover staand weergegeven. Details als de enorm grote rechterhand wijzen op zijn ongehoorde kracht en vastbeslotenheid.

   [vergroten] Michelangelo Buonarroti: David. 1501-1504

video fragment David Michelangelo

Opdracht 6: In welke aspecten van dit beeld zien we de nabootsing van de klassieken?

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

Opdracht 7: Vertel kort het verhaal van David en Goliath.

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

Opdracht 8: De uitbeelding van David was geen toeval, maar een bewuste keuze met een politieke betekenis.

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

einde