Jean Leon Gerome Louis XIV and Moliere |
Mode, sieraden, meubels en champagne |
Halverwege
de 17de eeuw stond Frankrijk niet bekend als een erg modieus of verfijnd
land. Iets meer dan een halve eeuw
later was Parijs synoniem geworden van luxe en goede smaak. Het was
de eerste stad waar mode werd bedacht die sociale en geografische grenzen
oversteeg en de eerste stad waar veel buitenlanders naartoe kwamen om te
winkelen en te eten.
Er werden in die jaren een hoop nieuwe dingen in Frankrijk bedacht: de monnik Dom Pérignon vond de champagne uit, Donneau de Visé was de eerste journalist die over mode schreef. Le cuisinier francais, het eerste moderne kookboek, zette in 1751 de Franse keuken op de kaart, en de eerste dameskappers doken op. Dat die nieuwigheden zo snel werden opgepikt en verspreid is te vooral danken aan één man: Lodewijk de Veertiende. |
Bladzijde uit het reisverslag van de
Franse ontdekkingsreiziger Jan Baptist Tavernier, 'De zes reizen van J.B.
Tavernier....' Parijs 1676 |
De Franse
koning Lodewijk de Veertiende, die regeerde van 1661 tot 1715, was een
meer dan hartstochtelijk liefhebber van mode, sieraden, meubels en
champagne. Zijn gewoonte om ieder kledingstuk en accessoire te versieren
met zoveel mogelijk diamanten, maakte dat de tot dan toe weinig populaire
steen de parel verdrong als meest gewilde edelsteen.
De feesten van Lodewijk gaven de plaatselijke mode-industrie een enorme impuls. Maar misschien nog belangrijker: de koning had ook oog voor de economische mogelijkheden van mode en luxe. Samen met Jean-Baptiste Colbert, zijn minister van Financiën, bedacht hij strategieën om zijn land een monopoliepositie te bezorgen in de handel in luxe-artikelen. |
Zij verboden de import van
stoffen uit Azië en gaven fabrikanten
de nadrukkelijke opdracht om gewilde buitenlandse stoffen na te maken. De
koning wilde spiegels in Versailles, heel veel spiegels, maar die werden
alleen gemaakt in Venetië. Dus liet hij illegaal een paar ltaliaanse
spiegelmakers overkomen die het vak naar Frankrijk moesten brengen.
Misschien wel het meest revolutionaire idee van Lodewijk en Colbert was om straatverlichting aan te brengen. Iedere avond werden in Parijs 2736 lantaarns aangestoken, die per nacht 737 kilo kaarsen verbruikten. De Parijse straten werden veiliger en drukker en de cafés, restaurants en boetieks, die onder Lodewijks bewind waren ontstaan, voorheen werd nooit buiten de deur gegeten en waren winkels niet meer dan opslagplaatsen met een luik ervoor, bleven tot laat in de avond open. |
Het enige
Franse luxeproduct dat in de tweede helft van de 17de eeuw geen
stormachtige ontwikkeling doormaakte, was parfum. Ook dat is terug te
voeren op Lodewijk XIV. In zijn jonge
jaren stond bij nog bekend als 'de zoetst geurende koning', vanwege zijn
overdadige gebruik van geurtjes (aan wassen deed men in die jaren liever
niet). Maar op latere leeftijd zei hij er hoofdpijn van te krijgen, waarna
heel het hof, en vervolgens ook de rest van het land, plotseling onwel
werd van bloemengeuren. Tot heil van de
Franse economie mocht Lodewijk XV zich wel weer graag met reukwater
besprenkelen.
Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 voor havo en vwo in het profiel C&M.. Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Geraadpleegde lit: Milou van Rossum De Volkskrant 14/4/2006 Joan DeJean: De essentie van stijl - Een korte geschiedenis Vertaald uit het Engels door Sonja van Wierst Mouria; £ 24,90 Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven |