Tot de meest spectaculaire onderdelen van feesten die binnenshuis werden gegeven, behoren de bankettussenspelen  Hierbij ging het vaak om het ceremonieel en luisterrijk binnenbrengen van gerechten, waarbij werd gezongen en gedanst tot vermaak van de gasten. Bij deze bankettussenspelen kon het bijvoorbeeld gebeuren dat een wagen werd binnengereden met een reusachtige pastei erop, waaruit achtentwintig muzikanten tevoorschijn sprongen..................!

Het bal van de vurige mannen
Zeer populair waren de maskerades of maskerfeesten (in het Engels ook 'mummings' of 'disguisings' genoemd), waarbij men zich vermomde met behulp van zo spectaculair mogelijke (kostuum)maskers. Deze maskerades werden - ook wel als banket-tussenspel - uitgevoerd temidden van de gasten in de zaal, die dan met voordracht, zang, dans en pantomime werden vermaakt. Eén van deze maskerfeesten is in de dansgeschiedenis bekend en berucht geworden als Het bal van de vurige mannen ('Le bal des ardents'). Dit werd in 1393 uitgevoerd aan het Franse hof onder koning Karel VI, ter gelegenheid van het huwelijk van een ridder met een hofdame van de koningin.

Voor deze maskerade hadden vijf hovelingen en de koning zelf zich uitgedost als dierlijk uitziende, harige wildemannen die uit een bos kwamen om de gasten op een speelse manier angst aan te jagen. Hun uiterst brandbare, linnen vermomming vatte echter tijdens het spel vuur en vlam. De brand ontstond doordat een al te nieuwsgierige hertog - die wilde weten wie er onder de vermomming schuil gingen- één van de fakkels, waarmee de zaal werd verlicht, noodlottig dichtbij de spelers hield. De koning kon worden gered maar de anderen verbrandden levend of stierven later aan hun brandwonden.

Het spel van de wildemannen uit Het bal van de vurige mannen is een voorbeeld van de zogeheten moresca - ook moresco of morris-dans genoemd - die één van de geliefdste vormen van maskerades was. Oorspronkelijk betrof het onderwerp van deze 'moren-dans' de overwinning van de (Spaanse) christenen op de islamitische 'Moren'. De moresca stamt namelijk uit de tijd van de 'Reconquista' in de elfde en twaalfde eeuw, toen de katolieke bevolking van het Iberische schiereiland hun gebied terugveroverden van de Arabische overheersers. Het algemene stramien voor de oorspronkelijke handeling van de moresca betreft het bevrijden - door een groep blanke, christelijke soldaten onder een dappere aanvoerder - van een groep blanke vrouwen die door 'Moren' zijn geschaakt en gevangen worden gehouden. De 'Moren' zien er donker (bruin of zwart) uit, door schmink of maskers, en ze dragen kostuums die hen het karakter van woeste kerels, dier-mensen of duivels geven. Resten van de moresca komen nog steeds voor in de volksdansen van diverse streken in Europa, van de Balkan tot Engeland. Gewoonlijk gaat het dan om onderdelen van de oorspronkelijke handeling; bijvoorbeeld een gevecht van een groep 'blanke' dansers met een groep zwart geschminkte dansers, waarbij verder geen vrouwen te zien zijn.

Andere onderwerpen die geliefd waren voor de maskerades, betroffen eveneens de strijd van christenen tegen de Arabische overheersers op het Iberische schiereiland. Deze onderwerpen hebben te maken met het Roelantslied (in het Frans 'Chanson de Roland'). Dit oorspronkelijk Oudfranse heldendicht gaat over de nederlaag die Karel de Grote in 778 leed bij Roncevaux en de gevechten die daarna plaatsvonden, waarbij zijn vazal Roelant van Bretagne sneuvelde. Een vergelijkbare inspiratiebron - met het oog op de strijd van christenen tegen aanhangers van de islam - voor maskerades en hofballetten vormden ook de vele verhalen of legendes over de lotgevallen van kruisvaarders.

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 voor havo en vwo in het profiel C&M..  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Geraadpleegde literatuur ( en aanwezig in mediatheek) "Van hofballet tot Postmoderne dans" L Utrecht. Den Haag zj

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven:


02/17/2018 update