Joculator

 Joculators omringen koning David (10de eeuw)

Na de 6de eeuw n.C. wordt geen melding meer gemaakt van grote theaterevenementen, maar in de eeuwen van verval werden de tradities van het koor uit het Griekse theater en van de Romeinse pantomime voortgezet door de 'mimen', die in groepjes rondreisden en zang-, dans- en mimespelen uitvoerden.

Hieruit ontstond, met name in de Provence, het middeleeuwse verschijnsel van de 'joculator' of speelman (Fr.: jongleur; Duits: Spielmann; Eng.: joglar); deze trok, dikwijls samen met een troubadour of minstreel, rond en was tegelijk danser, jongleur, zanger, muzikant, dichter en toneelspeler.

Kenmerkend voor de speelman was de dans met de handen, een gebarenspel dat teruggaat tot het Griekse mimespel. Voorts waren in de eerste eeuwen van het christendom religie en dans vaak verbonden, met name in de kerkdansen, die echter na de 6de eeuw in onbruik raakten doordat de kerkelijke autoriteiten de dans als werk van de duivel voorstelden.