|
|
Het
labyrint
|
|
| Over
de gehele breedte van het middenschip en de lengte van de derde, en
vierde travee is met zwarte en witte tegels in de kathedraal van
Chartres een labyrint aangelegd. Jammer genoeg staan er tegenwoordig
vaak stoelen op, waardoor er weinig meer van te zien is.
De afbeelding van dit mythologische motief uit de heidens-Griekse Oudheid op de vloer van kathedralen uit de 13de eeuw - nog aanwezig in de kathedraal van St.-Ouentin, opnieuw aangelegd in Amiens, aangetoond in onder andere de kathedralen van Sens, Reims en Auxerre -is een verrassend en gecompliceerd verschijnsel. In de heidense Oudheid werd het labyrint alleen in profane gebouwen en nooit in tempels afgebeeld, in de Middeleeuwen kwam het echter alleen in of bij kerken voor. |
||
|
Het cijfer 11 betekent in de christelijke getallensymboliek zonde, onmatigheid, overdrijving. Het overschrijdt het volkomen getal 10, maar bereikt het eveneens volkomen getal 12 niet. 'Elf is de zonde. Elf overschrijdt de Tien Geboden'. |
||
| Het
labyrint van Chartres bezit aan de buitenrand 113 'tanden'. De ingang
bevindt zich in het westen en omdat de christelijke kerk ook altijd
een weg voorstelt, van de ingang in het westen tot het altaar, is dit
dus een uitnodiging de doolhof te betreden. Deze bestaat uit elf
concentrische rondingen, met 28 bochten en is 261,5 m lang. Het cijfer
11 betekent in de christelijke getallensymboliek zonde, onmatigheid,
overdrijving. Het overschrijdt het volkomen getal 10, maar bereikt het
eveneens volkomen getal 12 niet. 'Elf is de zonde. Elf overschrijdt de
Tien Geboden'.
Dit labyrint met elf gangen stelt daarom een zondige wereld voor, waarop echter wel het christelijke heilsteken is gedrukt: de keerpunten vormen samen een kruis. Het volgen van de weg door het labyrint, waarvoor concentratie en een meditatieve instelling nodig zijn, is een initiatieweg, een louteringsweg voor de ziel die een voorbereiding vormt op de ontmoeting met God. In het centrum van het labyrint huist volgens de mythe de Minotaurus, Satan volgens christelijke begrippen, die door Theseus (dat wil zeggen Christus) werd verslagen. |
||
|
|
Gezicht op het interieur van de kathedraal. Het is interessant om te zien hoe bezoekers de weg van het labyrint volgen. | |
| Het verschil van dit labyrint met het klassieke type is echter dat door de middeleeuwse doolhof slechts één weg leidt, er is geen keuze mogelijk en men kan dan ook niet verdwalen. Wie de weg van de christelijke heilsleer zonder dwalingen volgt, bereikt het centrum, de verlossing, al lijkt de kronkelende levensweg steeds als men het doel bijna genaderd is, er met een scherpe bocht weer van weg te voeren. | ||
|
Slechts één weg leidt naar het centrum, de verlossing |
||
| Het
labyrint van Chartres schijnt nog andere, op getallen gebaseerde
geheimen in zich te bergen, waarop hier maar kort kan worden ingegaan.
Zo kan het getal 273, het aantal van de witte stenen, ook als 3 x 91
worden geschreven. De betekenis van de 3 als 'goddelijk' getal hoeft
hier niet nader te worden toegelicht; 91 staat hiervoor een zogenaamde
'volle 13', dat wil zeggen de som van de getallen 1 tot en met 13. De
13 kan als het hogere principe, ofwel de vervulling van de 12 worden
gezien en op Christus wijzen als de dertiende, te midden van twaalf
apostelen. 'Het getal 13 duidt op het één makende, alles omvattende
principe, waarmee de meest uiteenlopende eenheden van twaalf onder een
hogere gezichtpunt kunnen worden samengevat'.
Dit kan worden uitgebreid: 'De dertien is echter het symbool van het in een twaalfvoud van oerkrachten onderverdeelde geheel van de wereld, het geheel dat zingevend en doelaanwijzend als dertiende boven deze twaalf zweeft'. De rozet in het midden van het labyrint -bezit zes lussen van elk twee stenen, de ingang kan dan als zevende, ofwel dertiende element worden geteld. |
||
| Het
getal 112 (aantal tanden van de buitenste rand) is samengesteld uit 4
x 28, wat allereerst een verwijzing naar de
tijdelijkheid (maandritme) is. Dit getal kan echter ook als 10+2+40+60
worden geschreven. Volgens de Hebreeuwse getallen- en lettermystiek
vormen deze getallen, in Hebreeuwse letters overgezet, het woord
'Messias'! Eens te meer wordt duidelijk hoe de leer van de getallen,
hier zelfs letterlijk, ten grondslag ligt aan de kathedraal.
|
||
