Dood en doodsangst in de Middeleeuwen

De middeleeuwse mens ging er vrijwel zonder uitzondering vanuit dat het aardse leven slechts een tijdelijk oponthoud op de weg naar een beter en eeuwig leven was. leder een hoopte, dat zijn leven op aarde in de hemel (het verloren paradijs) zou worden voortgezet. Maar duidelijk was ook dat eenieder die zijn aardse bestaan niet volgens het gebod en het welbehagen van God had geleefd, een eeuwig lijden in de hel stond te wachten. De dood was de grens tussen het aardse bestaan en het hiernamaals, waarop men zich reeds op aarde moest voorbereiden. 

De mensen waren ontzettend bang dat ze onvoorbereid door de plotselinge dood zouden worden ingehaald, zonder tijd te hebben voor gebed en berouw van zonden. 

Dat zelfs een paus door een dergelijke verschrikkelijke dood kon worden verrast, blijkt uit het timpaan van het west portaal van de Saint Hilaire (12de eeuw) in Semur-en-Brionnais. (Frankrijk)

De paus zit op een toilet, een smadelijke plaats om te sterven en uit zijn mond ontsnapt zijn ziel in de gedaante van een klein kind.Terwijl drie gehoornde duiveltjes het kind grijpen, zien we links van dit tafereel de lege pauselijke troon. 

Een heel andere, genadige dood wordt op een grafsteen in Elne (Roussillon) uitgebeeld. De rechtop staande gedaante, die we ook wel gisant noemen, wordt hier door twee engelen naar de hemel geleid, die door de hand van God boven het hoofd van de gisant wordt gesymboliseerd. 

 

Opdrachten CKV-2:

1.- Wat maakt het timpaan van het west portaal van de Saint Hilaire (12de eeuw) in Semur-en-Brionnais. (Frankrijk) duidelijk? Geef meer dan 1 aspect aan.

2.- Wat verstaan we onder een gisant? (eventueel opzoeken)

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 uit het profiel cultuur en maatschappij voor havo en atheneum.  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. 

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven.

02-17-2018