Eva en de slang
Eva liet zich in het paradijs door de listige slang verleiden tot het eten van de verboden vrucht: de appel. De verleidelijkste Eva uit de Romaanse kunst is zonder twijfel die in Autun. Het beeldhouwwerk is als fragment van de bovendorpel in het noordelijke portaal (1130) van de Saint-Lazare bewaard gebleven. De bijbehorende Adam is verdwenen. Eva leunt alleen op haar rechterelleboog en knieën en beweegt zich als een slang door de Hof van Eden. Haar blik is op Adam gericht; ze spoort hem door middel van een fluisterend gebaar en haar grijpende linkerarm aan datgene te doen wat ze zelf ook al gedaan heeft: het plukken van de appel. De klauw van de misleidende slang buigt de twijg van de appel naar haar toe. Daarbij wordt de toeschouwer door de overdreven anatomische draaiing van het bovenlichaam op de aanwezigheid van het vrouwelijke naakt gewezen.

Naaktheid werd vooral gezien als de toestand waarin de mens zich in het paradijs bevond, oftewel als de afwezigheid van schaamte en zonde.

Deze unieke en daardoor raadselachtige houding van de liggende Eva wordt pas begrijpelijk als de toen geldende betekenis ervan duidelijk wordt. De liturgie van de boetedoening vereiste dat de zondaar zich op zijn ellebogen en knieën op de vloer uitstrekt. De beeldhouwer heeft de nog komende straf in de handeling van de verleiding opgenomen. Dit samenspel is echter verwarrend, omdat de boetedoening zelf wordt uitgebeeld als een slangachtige beweging waarvan de verleidelijke influistering en de blik op Adam het hoogtepunt vormen. Zo tovert de beeldhouwer dit tafereel van de erfzonde op onnavolgbare wijze om in een ongrijpbaar spel van betekenissen. Hij gebruikt het thema om iets op te roepen waarvoor hij juist moest waarschuwen.

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 uit het profiel cultuur en maatschappij voor havo en atheneum.  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. 

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven.

02-17-2018