Wat is Disneyficatie?

Disneyland en Disneyworld en alle andere Disneyparken zijn plaatsen waar alles veilig is en men vermaakt wordt, werelden waar geen onplezierige verrassingen plaatsvinden en alles is gesaneerd. 

Dit concept geprojecteerd op de wereld buiten de themaparken, heet Disneyficatie.

 

In Disneyworld is alles overal hetzelfde. Disney is een gigantisch multinationalbedrijf dat veel controle heeft over de entertainmentindustrie, zoals tv, films, muziek, radiostations en tijdschriften. Deze producten zijn betoverend, zeer aantrekkelijk, prikkelend, spannend en technisch up-to-date, zodat ze gemakkelijk onderdeel vormen van de cultuur die mensen met hun vrienden delen. Als gevolg hiervan wordt de rol van de lokale, traditionele cultuur minder sterk evenals de eigen karakters en figuren. Gezien het feit dat de Westerse cultuur zich steeds meer uitspreidt over de wereld, zal de wereld veel van haar culturele diversiteit verliezen. Iedereen wordt langzamerhand meer hetzelfde: over de hele wereld dragen tieners dezelfde kleding, bestaande uit een spijkerbroek met T-shirt en sportschoenen. Landen als Canada, Frankrijk en Maleisië hebben zich ingezet om hun eigen culturele tradities te beschermen door de import van buitenlandse boeken, films en andere producten te limiteren. 

Maar grote bedrijven zoals Disney Inc. maken consumptie onderdeel van sport, entertainment en kunst en daaraan valt moeilijk te ontkomen. Als kinderen bijvoorbeeld de laatste Disneyfilm hebben gezien, is dat nog maar het begin van het consumptieproces, want dan willen ze ook de video’s, sleutelhangers, speelgoed, T-shirts, kladblokken, puntenslijpers met hun nieuwe helden erop hebben. Elke film komt uit met een heel pakket aan producten, spelletjes, kinderboeken en natuurlijk met een goed doordacht marketing plan voor het geheel. Disneys themaparken blijken tegenwoordig model te staan voor steden en commerciële projecten. Overal zijn er restaurantketens, gigantische winkelcentra en gemoderniseerde stadscentra met allemaal dezelfde patronen van consumptie, spektakel en permanente controle. Allen ontworpen om de bezoeker het gevoel te geven even weg te zijn van het dagelijkse leven en aan te zetten tot consumptie. Als deze ontwikkeling zich verder verspreidt, dan is er steeds minder ruimte voor andere waarden en normen en zullen lokale culturele tradities vervagen. Tot dusver is de Disneyficatie het meest doorgedrongen in de Westerse wereld.

De publieke ruimten zijn nu niet meer gelijk aan traditionele publieke ruimten die toegankelijk waren voor iedereen. Visuele consumptie en gecentraliseerde structuren van economische macht beheersen nu totaal de collectieve fantasie. Ruimten lijken openbaar, maar ondertussen zijn ze streng gecontroleerd en hebben ze beperkte of zelfs exclusieve toegang. Het zijn ruimten voor collectief gebruik, maar tevens privé-terrein, ontworpen voor de ontwikkeling van productieve activiteiten, zoals winkelen en andere vormen van vrije tijdsbesteding. De nieuwe publieke ruimte lijkt te worden geleid door plantechnische en economische krachten, zodat ze ideaal te hanteren zijn. De nieuwe publieke ruimtes zijn kopieën van Disneys pretparken en voldoen steeds aan dezelfde eisen:

  • kleurrijke en schone vermaak architectuur
  • interpretaties van historische architectuur
  • consumptie als hoofddrijfveer (winkelen en eten)
  • privé wetten en politie
  • speciale gedrag- en kledingcodes voor de werknemers
  • permanente controle en surveillance

Disneys concept voor publieke ruimte en architectuur is diep doorgedrongen in de wereld buiten de themaparken. Middels geruststellende, belevingsarchitectuur wordt de bezoeker aangezet tot consumeren in een "publieke" ruimte. "Publiek", omdat de door het multinationale bedrijfleven gecontroleerde ruimten eigenlijk meer een privaat karakter hebben, want niet zomaar iedereen kan er gebruik van maken.

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 / tehatex uit het profiel cultuur en maatschappij voor havo en atheneum.  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Met toestemming van Rosalie van Deursen Rijksuniversiteit Groningen© 2001 - Scriptie Kunst- en Architectuurgeschiedenis Consumeren met een Glimlach

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven

 01/28/2010 update