urban style

Hiphop bestaat zo'n twintig jaar. De vier-bouwstenen - rap, scratching, graffiti, breakdance - waren ooit van de straat. Ze werden ontwikkeld in de achterwijken van de grote steden. Maar dat is geschiedenis. Hiphop is geen in zichzelf gekeerde scene meer, maar een vernieuwende cultuur. 

Graffiti hangt in musea. Rappers, dj's en breakdancers bestormen de podia en dringen de kunstwereld binnen. Ze doen zelfs al mee aan het songfestival, in commercials en balletproducties. En de verheffing van straatcultuur tot kunst gaat steeds sneller. Wordt er vandaag ergens in een park gehackysacked, dan maakt het kunstje morgen deel uit van een podiumact. 

De nieuwste trend is een mix van allerlei disciplines: de urban style. Het podium is een drukke speeltuin. Terwijl een mc erop los rapt, een dj zijn draaitafelkunst vertoont, spelen skaters al salto makend toneel. Hieronder een drietal recente voorbeelden.

CKV-2 Massacultuur 2de helft 20ste eeuw.

ISH

Salto's en dansfiguren ontleend aan vechtsport en ballet. En dat uitgevoerd op skates. Niets is toneelgroep ISH te dol. Maar het gaat niet alleen om het kunstje. 'Uiteindelijk geeft het theatrale de meerwaarde." 'We schieten ook iemand met een elastiek af, zegt Marco Gerris, artistiek leider van het gezelschap ISH laconiek. Bungeejumpen op het toneel. Kom daar maar eens mee op de theaterschool.

En er gebeurt al zoveel op het podium. Stunts zoals salto's, maar ook op spitzen lopen net als bij ballet. Maar dan wel op inline skates. Ook tapdansen de spelers en frisbeeën ze. Dan zijn er nog bewegingen uit de martial arts (vechtsporten), bijvoorbeeld kung fu en jiu-jitsu. Marco: 'Choreografisch zijn die heel sterk en gelijkwaardig aan dansstijlen. Maar we doen alleen de spectaculaire dingen, op de Hollywood-manier zeg maar.

ISH was founded in 1999 by Marco Gerris, then 23 years old, and one of the youngest theatrical producers in the Netherlands. He had developed the idea to make a show around disciplines that had never before been seen in the theatre -- nor previously staged in such a combination: disciplines of the street and from the club circuit, together with inspirational elements of the pop concert, of video clips, as well as cartoons, video games and film. ...more
 

 

Een vj zorgt voor beelden, een mc rapt er. op los, een dj brengt live muziek. Marco: 'Het podium is een grote speeltuin.' Het is een kruisbestuiving van alles. Daarvoor staat ISH garant. De naam komt van de Engelse afkorting '-ish', te vertalen met '-achtig'. Het woord verwijst naar de veelvoud aan disciplines en invloeden. Maar, uiteindelijk geeft het theatrale een meerwaarde..'Het gaat niet alleen maar om kunstjes doen. Die zijn steeds het vertrekpunt van een korte scène met een eigen verhaaltje. Dat gaat over gevoelens als liefde en uitstoting. De vertelscènes geef je vorm in een discipline. De ene keer lukt dat beter dan de andere.'

Het ISH-gezelschap slaat vanuit de undergroundscene een brug naar het grote publiek. Maar het lonkt ook naar het kunstestablishment. De liefde komt van twee kanten. 'Eerst vonden ze ons te spectaculair, te veel street. Nu zien ze dat we een hype zijn en vinden het fantastisch.' Is hij niet bang dat ze creatief worden uitgeknepen? 'Dan zoek ik weer verder. Ook breakdance en skate zijn disciplines met grenzen, maar er valt nog veel uit te zoeken.' Tussendoor zijn er schoolprojecten. De crew geef demo 's, voorstellingen op miniformaat, en begeleidt scholieren bij het maken van een productie.

Of er dan nog een nieuwe dicipline in zijn voorstelling valt te wonderen? Gerris: 'Misschien hackysacken, het hoog houden van een stoffen balletje. Dat is heel geschikt voor op het podium. We hebben het al uitgeprobeerd, maar het niveau is nog niet goed genoeg.

 

Urban dance is de nieuwste trend. Het is een dansstijl die zijn wortels heeft in diverse culturen. Meer nog is het een ratjetoe van allerlei invloeden. Zowel westers (jazz, step, tap) als niet-westers (capoeira, stomping). Van de laatste danstrends op straat en in het uitgaansleven tot figuren uit de gevestigde dansstijlen.

DJ Daze

'Met twee handen verschillende dingen doen is lastig.' DJ Daze is turntablist. Op twee draaitafels creëert hij nieuwe geluiden en ritmes.

Zolang René Oude Brunink (29), alias Dj Daze, zich kan herinneren is hij met muziek bezig. Als jochie van een jaar of zes speelde hij 'radiootje' voor zijn buurjongen. 'In zijn kamertje had ik een luidspreker gezet, die met een lang snoer aan de stereo van mijn vader vastzat. Zo draaide ik vanuit mijn huis voor hem allerlei plaatjes.'

René maakte van zijn hobby zijn beroep. Hij werkte jarenlang als mix-dj op hiphop-feesten en houseparty's en was de vaste dj in 'Sinners'. Inmiddels heeft hij een eigen winkel waar hij behalve platen ook apparatuur aan collega-dj's verkoopt. 'Tegenwoordig ben ik geen dj meer, maar turntablist. Ik treed op als draaitafelkunstenaar.'

 

Tijdens zijn show haalt hij ingewikkelde trucks uit met langspeelplaten. Daarmee creëert hij op twee draaitafels nieuwe geluiden en ritmes. Dat doet hij door met zijn ene hand de platen heen en weer te bewegen, terwijl hij met zijn andere hand zijn mengpaneel bedient. De belangrijkste technieken hiervoor zijn scratching (een krassend geluid maken door de plaat heen en terug te bewegen), cutting (plotseling je han- deling op de plaat onderbreken) en beat-juggling (een ander ritme maken van het oorspronkelijke ritme op de plaat). Het lijkt makkelijker dan het is. René is er al veertien jaar mee bezig. 'Het is lastig om met twee handen tegelijkertijd verschillende dingen te doen.'

Dj Daze doet regelmatig mee aan battles, wedstrijden waar je je skills (vaardigheden) kan laten zien. Op dit moment strijdt hij om de titel 'Best Tumtablist' in de belangrijkste competitie van eigen bodem: Turn tablized 2002. René hecht veel waarde aan de battle. 'Door mee te doen voer je de druk lekker op. Dat blijft kicken.'

DJ Daze Scratching

Behalve solo treedt Dj Daze ook op met de turntablist-crew: SL Trooperz, een vier man tellende dj-groep. Ondanks dat is de samenstelling van de Trooperz sinds de oprichting in 1997 steeds verandert, vallen de jongens keer op keer in de prijzen. Ze wonnen maar liefst drie keer achtereen de Dutch DMC Team Championships. De crewleden beconcurreren elkaar ook in de solobattles, zoals nu in Turntablized. Daar heeft Dj Daze geen moeite mee. 'Tijdens zo'n wedstrijd leer je een hoop van elkaar. Daardoor word je gewoon steeds beter. Zo'n wedstrijd houd je scherp.' Kon René van zijn draaitafelkunst leven, dan zou hij morgen zijn winkel verkopen.

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 voor havo en vwo in het profiel C&M..  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Geraadpleegde literatuur: Jetta Post/Hans van Vinkeveen in MUG maandblad nov 2002 (Maandblad Uitkeringsgerechtigden Amsterdam)

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven
01/28/2010 update