Laten wij het toneelbeeld vernieuwen

Laten wij het toneelbeeld scheppen

Enrico Prampolini werd op 20 april 1894 geboren te Modena (Italië) en studeerde vanaf 1912 te Rome. Tijdens zijn studie kwam hij in aanraking met het futurisme en nam hij in 1912 deel aan een groepsexpositie. Prampolini was een veelzijdige kunstenaar die zich ook bezig hield met het ontwerpen van decors en kostuums voor het theater en de film. Samen met Fortunato Depero en Giacomo Balla ontwikkelde hij vormen van theater die wel experimenteel maar veel minder provocerend waren dan de optredens van Marinetti.

Uit: Enrico Prampolini "Futuristische theatervormgeving" La Balza Nr 3, 12 mei 1915:

"We moeten rebelleren en ons laten gelden en tegen onze dichter- en muziekvrienden zeggen: deze handeling vereist dit en niet dat toneelbeeld. Laten we ook kunstenaars zijn en niet slechts uitvoerders. Wij scheppen het toneelbeeld, wij bezielen het stuk met alle evocatieve kracht van onze kunst. Het is vanzelfsprekend dat we stukken nodig hebben die aan onze gevoeligheid beantwoorden en die in de ontwikkeling van de handeling op het toneel een intensievere en synthetischer opvatting met zich meebrengen.

Het volledig nieuwe karakter dat wij aan het toneelbeeld zullen geven, wordt bepaald door het afschaffen van de geschilderde coulisse. Het toneelbeeld zal niet langer een kleurige achtergrond zijn, maar een kleurloze elektromechanische architectuur, die krachtig tot leven komt door de chromatische stralen van een lichtbron. Deze worden opgewekt door elektrische schijnwerpers met veelkleurig glas, die al naar de aard van iedere handeling op het toneel, ingesteld en gecoördineerd worden.

Fortunato Depero : costume de locomotive pour le ballet mécanique "Anihccam del 3000", 1923

De lumineuze uitstraling van deze lichtbundels, deze kleurige lichtvlakken en hun dynamische combinaties, zullen prachtige resultaten opleveren, waarbij licht en donker elkaar doordringen en doorsnijden. Daardoor zullen verlaten leegtes en van vreugde lichtende lichamen ontstaan.

 

 

Animated interpretation of the Fortunato Depero's visual art.

 
Deze toevoegingen en irreële botsingen, deze rijkdom aan gewaarwordingen en verder de dynamische toneelbouwsels, die zich zullen bewegem en metalen armen uitstrekken, die de plastische vlakken kantelen, temidden van een wezenlijk nieuwe, moderne mengeling van geluid, dit alles zal de vitale intensiteit van de handeling op het toneel versterken.
Op een met zulke middelen verlicht toneel zullen de acteurs tot niet eerder vertoonde dynamische effecten komen, die in de hedendaagse theaters zeer veronachtzaamd of zeer weinig toegepast worden, vooral vanwege het oude vooroordeel dat men de werkelijkheid moet imiteren en weergeven. Waarom zou men? Geloven de toneelmakers dat het absoluut nodig is die realiteit voor te stellen? Idioten! Begrijpt u dan niet dat uw pogingen en uw nutteloze preoccupatie met de werkelijkheid geen andere gevolgen hebben dan de intensiteit en de emotionele inhoud te verminderen, terwijl men deze juist kan bereiken door de equivalenten van deze werkelijkheid, dat wil zeggen abstracties.
Laten wij het toneelbeeld scheppen.
Met het bovenstaande hebben wij het idee van een dynamisch toneel tegenover het statische toneelbeeld van weleer verdedigd; met de naar voren gebrachte fundamentele principes willen we niet alleen het toneel op een avant-gardistische manier vormgeven, maar het ook de wezenlijke waarden toekennen die er eigen aan zijn en die tot nu toe nog niemand er aan heeft toegekend.
In plaats van het verlichte, scheppen wij het lichtende toneel: lumineuze uitdrukking die met al haar emotionele kracht de kleuren, die de theaterhandeling eist, zal uitstralen"
Fortunato Depero: uit 'Colori' een abstrakt toneelstuk:

Nero:

TO COM momomoo dom pom grommo BLOMM uoco DLONN
don do-do-do no
nonnno do do no
mommo dommo no
dollomo- dom no
 
mom mom mom mom BLOM
BLOM- BLOM- BLOM

bianco:

ZINN-FINN fin ui tli tli
dlinn dlinntiflinni tli tli uuuuuuuu i i i i i i i i i i i nin
sin tin clin iii iii i i i i i zinz zinz dluinz pinnnzzz pinnnzzz
pinnnzzz
pinnnzzz
pinnnzzz

Nero:

Blom Blommo Blomm

Griso:

Bluma dum du clu umu
fublu
flu flu
flu flu ... blu... blu
bulubu bulu bulu bulu bulu bulu
bulu bulu bulu bulu bulu bulu
fulu bulu bulu ...

Rosso:

SORKRA TI BOM TAM co
TE' TO' LICO'
TUIT TUAT TUE
tui iiiiiliutautautak taut
TATATATATA TROK --- PLOK
tititonk
tititank

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 uit het profiel cultuur en maatschappij voor havo en atheneum.  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. 

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven. Bron oa Uit: Enrico Prampolini "Futuristische theatervormgeving" La Balza Nr 3, 12 mei 1915/ Bronnenbundels

 01/30/2010 update CKV-2