Paris 1889 

Pendant I'exposition, il faut se faire un position...

Nederland was een klein en in economisch opzicht achterlijk land, maar niemand betwijfelde dat het vertegenwoordigd moest zijn op de wereldtentoonstellingen. In 1889 circuleerde in de cafés en de nachtclubs van Parijs een liedje met de woorden: Pendant I'exposition, il faut se faire un position... Die tekst ging over ambitieuze jongedames en over zakenlieden die uit alle delen van Frankrijk naar de hoofdstad stroomden. Maar hij was ook van toepassing op de staten die, zoals een Nederlands kamerlid het formuleerde, 'hun kaartje kwamen neerleggen' voor de ogen van de wereld.

       

Parijs 1889, l'exposition tricolore, werd een onbetwist hoogtepunt in de tentoonstellingsbeweging. In architectonisch opzicht is zij misschien de enige 19de-eeuwse tentoonstelling die het belang van Londen 1851 met zijn Crystal Palace kan evenaren. Het idee voor een toren van duizend voet hoog was niet nieuw en ook niet specifiek Frans, maar de Fransen verwerkelijkten het wel op een heel indrukwekkende wijze. De Eifeltoren was de 'clou' van de tentoonstelling (in het Frans is dat een woordspeling omdat het ding wel iets weg heeft van een omgekeerde spijker of ,clou'). En clous, populaire attracties, werden steeds gewenster, nu de wereldtentoonstellingen al bijna veertig jaar lang gemiddeld om de vijf jaar plaatsvonden. 

 

De Eiffeltoren: 300 m waaraan iedereen Parijs herkent. Uit 107 ontwerpen werd de toren uitverkoren om de Wereldtentoonsteffing van 1889 te bekronen. Gustave Eiffel en zijn staf van 50 ingenieurs en 132 bouwvakkers hadden minder dan twee jaar voor hun kunststuk nodig, dat bestond uit de montage van 18 000 ijzeren delen met 2 500 000 klinknagels!

De toren zou eerst twintig jaar blijven staan, maar bleef behouden dank zij het wetenschappelijk belang. Dit voorbeeld van ijzerarchitectuur, vanaf het begin van de bouw omstreden en door kunstenaars bekritiseerd, is in honderd jaar door niet minder dan 120 miljoen mensen bezocht.

DSC00249.JPG (351791 bytes)  DSC00325.JPG (346296 bytes)  DSC00445.JPG (338203 bytes)  DSC00446.JPG (359717 bytes)

Behalve de 'Tour en fer' was er de Halle des Machines, een gebouw van voor die tijd ongehoorde afmetingen (415x115 m), gedragen door één reeks gigantische ijzeren bogen over de volle breedte. Een gebouw dat bovendien (tot tevredenheid van latere architectuurhistorici) was ontsnapt aan de steeds meer opbloeiende decoratiewoede.

'Stelt u zich een kolossale galerij voor, breder dan ooit vertoond, hoger dan het hoogste kerkschip, een galerij die opspuit uit de stralen van de bogen, een gebroken halve cirkel beschrijft als een exorbitant grote spitsboog waarvan de duizelingwekkende punten bijeenkomend onder de oneindige hemel van glazen ramen.'

galerie des Machines 1889 Paris

Een niet-materieel overblijfsel van die vorige tentoonstelling was het idee om in de marge internationale conferenties en andere bijeenkomsten te laten plaatsvinden. Er vonden in 1889 alleen al drie socialistische congressen in Parijs plaats. Om zelfs maar in het kort alle belangrijke elementen van een wereldtentoonstelling als die van 1889 te beschrijven, zou wel honderd bladzijden vergen. Het was een meer dan levensgrote kermis, een 'pretpark', gecombineerd met een gigantisch aantal vakbeurzen. Hoe onoverzichtelijk groot het echte tentoonstellingsgedeelte was geworden tonen de internationale juryrapporten, die steeds na afloop gepubliceerd werden. De verschijning van het rapport van 1889 kostte twee jaar; pas in 1891 was het werk, in vijftien bijna onhanteerbaar dikke delen, gereed. Het was het laatste in zijn soort.

12-13-2014 last update DIGISCHOOL  CKV-2

Wiskunde en de Eiffeltoren? Kijk dan op: http://wwwusers.imaginet.fr/~chouard/equation_eiffel_tower.html