De natuur

De natuur was een zelfstandig wezen (een organisme met een eigen leven). Men zag de natuur niet meer als een object, als iets wat de mens kon kneden, vervormen, regelen en beheersen, maar als een zelfstandig organisme. De natuur was een organisme, net als de mens. De mens en de natuur werden dus gelijk geschakeld. 

 

Goethe bedoelde met natuur niet hoe de dingen er uit zien, maar hoe zij werken: als een organisme, als iets dat volgens bepaalde wetten werkt. Men observeerde nauwkeurig planten, rotsen, wolken en bergen om te kunnen bewijzen, dat de natuur volgens wetten werkt. 

Behalve de natuur werd ook de geschiedenis van een volk, de taal beschouwd als iets organisch. Het is dus nooit volledig te kennen.  Vaak werd er organische samenhang gefantaseerd. De natuur, de mens, de wereld: het was een steeds voortdurend proces. Alle dingen zijn steeds in wording. De stoffelijke en de geestelijke realiteit werd beschouwd als een levend organisme. Dit werd ook  in de wetenschap toegepast: taal, godsdienst, kunst.

Het wereldbeeld vóór de Romantiek was hoofdzakelijk statisch, onhistorisch. Sinds de Revolutie en Romantiek begon men de aard van de mens en de samenleving te zien als  evolutionistisch en dynamisch. De mens en de cultuur zijn in ontwikkeling. Het geestelijk zijn is een voortdurend proces. Voor het procesmatige kreeg men steeds meer oog. De natuur was het grote voorbeeld daarin.

Herder is de grondlegger van de romantische levens- en wereldbeschouwing, voor zover die berust op het zien van de natuur, de mens, de maatschappij en de geesteswereld als levende, organische eenheid. 

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-2 uit het profiel cultuur en maatschappij voor havo en atheneum.  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. 

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven

02-02-2010