| De belangrijkste kenmerken van de Romantiek |
|
| 1.
Een grotere aandacht voor gevoelens is kenmerkend. Een gevoelig en teder
gemoed wordt hoger aangeslagen dan het gezond verstand.
|
| 2. De
ontdekking van de natuurlijke buitenwereld. Men begint oog te krijgen voor
het kunstmatige van de stadscultuur en men begint de waarde in te zien van
de onbedorven natuur en primitieve beschavingen.
|
| 3. Het idee dat de natuur een zelfstandig
wezen is. De ontdekking van de waarde van de onbedorven natuur zorgde er
ook voor dat men anders naar die natuur ging kijken. Als men de stad
kunstmatig vond, dan was dat een les om de natuur niet meer als een object
te zien, als iets dat de mens kon kneden, vervormen, regelen en beheersen,
maar als een zelfstandig organisme. De natuur was een organisme, net als
de mens. De mens en de natuur werden gelijkgeschakeld.
Natuurbeschrijvingen werden verbonden met menselijke emoties en werden
gebruikt om de gevoelens van de auteur mee te beschrijven. |
| 4. Spontane emotie als drijfveer van
de kunst. Men wilde een totale vrijheid van de artistieke expressie. De
kunstenaar werd beschouwd als een goddelijk geïnspireerd genie, die door
zijn onbeperkte verbeeldingskracht zijn persoonlijke gevoelens kon
omzetten in kunst. De gevoelens worden in de Romantiek heel persoonlijk
uitgedrukt. Dit is een gevolg van het centraal stellen van het ik:
De intense ervaring is niet het doel van de poëzie, maar een middel. De beschrijving wordt intenser en ook de betekenis ervan. Waar het om gaat is het uitdrukken van "the depth and not the tumult of the soul". |
|
Jean-Jacques Rousseau werd aan de Zwitserse meren en in de
valleien van de Alpen voor het eerst zo door de natuur geabsorbeerd dat
dit voor hem een soort mystieke ervaring werd. Meer mensen in die tijd
werden er op een aangename manier door getroffen. In 1765 was Rousseau op
een eiland in de Biedersee en had daar een intense ervaring. Men kon bijna
zeggen dat dit een revolutie in het menselijk gevoel veroorzaakte. Terwijl
hij naar de golven luisterde, vertelt hij ons, voelde hij zich een worden
met de natuur en hij verloor het bewustzijn van zijn zelfstandige ik, met
al zijn pijnlijke herinneringen uit het verleden en zijn angsten voor de
toekomst. Hij verloor alles, behalve het gevoel dat hij bestond.
Ofschoon deze natuuraanbidding zijn gevaren had, waren de
profeten van deze nieuwe religie ernstige en zelfs vrome lieden, die
trachtten te bewijzen dat hun godin achtenswaardig en zelfs moreel was.
Zij bereikten deze merkwaardige intellectuele stelling door natuur en
waarheid samen te voegen. Een van de grootste beoefenaars hiervan was
Goethe. Het woord "natuur" komt in zijn werk zeer veel voor. Er is een
verschil tussen Goethe's en Rousseau's Natuur. Goethe bedoelde met natuur
niet hoe de dingen er uit zien, maar hoe zij werken: als organisme, als
iets dat volgens bepaalde wetten werkt. Men observeerde nauwkeurig planten, rotsen, wolken en bergen
om te kunnen bewijzen dat de natuur volgens wetten werkt. Schilders gingen
studies maken van wolken om ze te classificeren. Het bleek dat wolken niet
aan wetten waren gebonden.
Constable Voor de schilder Constable waren wolken het belangrijkste
motief van sentiment geworden. Voor de schilder Turner hadden ze een
symbolische betekenis. In zijn werk werden bloedrode wolken symbolen van
verwoesting en vernietiging. Waar het Constable en alle andere Romantici om te doen was,
is de directheid in het beleven der dingen en het vastleggen van die
belevenis. Wat dit op het geestelijk vlak betekent, is niet meer of minder
dan het centraal stellen van het persoonlijk doordringen in, en het
persoonlijk reageren op, al wat tot dan toe was voorgesteld als algemene
wetmatigheid in heden en verleden, individu en gemeenschap, mens en natuur
-en daarbij constant en uitsluitend was voorgesteld d.m.v. zaken uit de
Klassieke Oudheid. Samenstelling van het bronmateriaal voor de vaklokalen uitsluitend en alleen ten behoeve van de vak ckv-1 uit het algemeen deel voor havo en atheneum en het vak ckv vmbo en de kunstvakken uit het profiel C&M. (CKV 2/3 en tehatex) Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven. 02-02-2010 last update |
