Johann Wolfgang von Goethe

In 1774 verscheen te Leipzig, anoniem, Die Leiden des jungen Werthers. De naam van de schrijver bleef niet lang geheim: Johann Wolfgang Goethe. Het boek maakte die naam in de hele wereld bekend.

Die Leiden des jungen Werthers
Zelden is er een boek verschenen dat zijn tijd zo in de nerf wist te raken. Een groot aantal vooral jonge mensen kon zich met de held identificeren. Die held was Werther, de intelligente, romantische jongeman, die in Lotte zijn grote liefde ontmoette, maar moest ervaren dat die niet beantwoord werd. Zij had haar hart aan een ander geschonken. Wanneer Werther zich dat tenslotte heeft gerealiseerd, maakt hij een eind aan zijn leven. In zijn dagboek schrijft hij over het geluk dat hem deelachtig werd voor háár te kunnen sterven. Aan zijn schrijftafel gezeten schiet hij zich een kogel door het hoofd.

Een niet beantwoorde liefde voor Charlotte Buff (Lotte uit Die Leiden des jungen Werthers), de verloofde van een collega, was zelfs aanleiding tot een spoedig vertrek uit zijn woonplaats!  Charlotte was verloofd met de archivaris-secretaris J.G.C. Kestner (met wie zij in 1773 trouwde), toen Goethe haar in 1772 ontmoette. Zijn hopeloze liefde voor haar leverde Goethe o.a. stof voor zijn Die Leiden des jungen Werthers (1774). Deze roman in brieven maakte hem reeds op zijn 25ste jaar wereldberoemd.

Leesfragment 

 

 

Goethes Het lijden van de jonge Werther deed een golf van emotie door Duitsland slaan. Het boek werd zowel krachtig veroordeeld als tot het boek van de eeuw verheven. 

De populariteit van Die Leiden was fenomenaal. De roman werd door hele volksstammen gelezen, groeide uit tot het paradepaardje van de vroeg-romantische literatuur, en was zelfs een van de boeken waarmee het leergierige monster uit Mary Shelley's Frankenstein (1818) zich de moderne cultuur eigen maakte. Beeltenissen van Werther en Lotte sierden gebruiksporselein en meubelstukken, een vooruitziende ondernemer bracht een Werther-parfum op de markt. En de dichter-romancier-wetenschapper Goethe, die met Die Leiden zijn eigen hopeloze liefde voor ene Lotte Buff van zich af had geschreven (in een tijdsbestek van vier weken!), zou zijn lange leven lang met zijn eersteling geconfronteerd worden.

'Het lijden van de jonge Werther is een van de grootste liefdesromans uit de wereldliteratuur, omdat Goethe heel het leven van zijn tijd met al zijn conflicten in deze liefdestragedie heeft samengevat.'

In 1823 vatte Goethe nog een hartstochtelijke maar niet beantwoorde liefde op voor de 19-jarige Ulrike von Levetzow. Naast schrijven, misschien wel dankzij zijn hopeloze liefdes, was hij ook bezig met wetenschap:

Hij bezat een grote collectie fossielen, die hij rangschikte naar de tijdperken waaruit zij stamden. Op natuurkundig gebied kon Goethe zich niet verenigen met de opvatting van Isaac Newton dat het witte licht uit tal van kleuren was samengesteld; in zijn Zur Farbenlehre (2 dln., 1810) onderzocht hij ook de verschijnselen van contrastkleuren en de complementaire kleuren, dus de subjectieve kleurwaarnemingen. Ook zijn Beiträge zur Optik (1791) zijn van belang. Van zijn biologische studies moet vooral worden genoemd Versuch die Metamorphose der Pflanzen zu erklären (1790), waarin hij als eerste de stelling uitsprak dat bloemen veranderde takken met bladeren zijn, en verder zijn theorie dat de schedel opgebouwd is uit een aantal wervels. De term morfologie is van Goethe afkomstig.

Samenstelling bronmateriaal ten behoeve van het nieuwe vak ckv-1 (wereldliteratuur) uit het algemeen deel  voor havo en atheneum.  Meewerken aan deze site? Opsturen via e-mail is voldoende. 

Is er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een financiele vergoeding kunnen wij niet geven


04/16/2010 update