Fabrique de romans - Maison Alexandre Dumas et Compagnie
Dumas was de zoon van een generaal, die zelf een bastaard- kind was van een vrijgekochte slavin. De schrijver, een mulat met donkere huid en kroeshaar, werd vaak op zijn afkomst gewezen. Dumas, zeiden critici, was un nègre -dat zag je zo. Niettemin werd hij Frankrijks populairste en meest verfilmde schrijver.

Alexandre Dumas (1802-1870) is een belangrijke exponent van de negentiende eeuwse literatuur. Zijn complete oeuvre bestaat uit meer dan 400 werken. Dumas dankt zijn huidige bekendheid in Nederland vooral aan een handje vol bestsellers, waarvan de bekendste wel zijn 'De Drie Musketiers', 'De Graaf van Monte-Cristo', 'De zwarte tulp' en 'De Parijse Bloedbruiloft'. Toch zijn in Nederland -voornamelijk in de vorige eeuw- meer dan 80 verschillende titels uitgebracht.

Leesfragment uit "De Drie Musketiers"
Bijna niemand heeft de hele Dumas gelezen, meer dan zeshonderd uitgaven, of kent alle personages uit zijn boeken en toneelstukken. In 1993 nog verwierf zijn biograaf een onbekend manuscript van Dumas, Jacques Bonhomme. Literatuuronderzoekers telden in de 646 Dumas-titels 4056 protagonisten, 8872 secondaire personages en 24339 figuranten, samen 37267 'acteurs'. je duizelt bij het lezen van zulke cijfers en opsommingen, van lijstjes en andere wetenswaardigheden in de biografieën van Dumas.

Hij becijferde ooit  hoe je met de schrijverij de werkloosheid kon oplossen. In zijn twintigjarige schrijverscarrière had hij met zijn romans alleen al 692 mensen werk verschaft, drukkers, zetters, tekenaars en boekhandelaren, en 1458 anderen in het theater, zowel in Parijs als in de provincie. 'Met een paar duizend van zulke schrijvers', zei Dumas, 'is het hele Franse werkloosheidsprobleem opgelost.'

Hij smeet met geld. Dumas gaf met de linkerhand uit wat hij met de rechter in de schrijverij verdiende - aan de bouw van een kasteel in Le Port Marly en van een eigen Théátre Historique op de Parijse Boulevard du Temple. Maar hij gaf vooral ook veel geld uit aan zijn 34 'publieke' en tientallen onbekende maitresses. Hij had, schrijven biografen, op 45 jarige leeftijd vermoedelijk al een paar honderd bastaardkinderen.

Een onechte zoon van Dumas, genaamd Alexandre Dumas fils (1824-1895), is vooral bekend geworden door zijn roman La Dame aux Camélias. Dit verhaal van een prostitue, die kennis maakt met de oprechte liefde, is door Verdi gebruikt als libretto voor zijn opera La Traviata. [Lees verder.......]

 

In 1844 kocht Dumas in Le Port Marly een groot terrein en liet er zijn Cháteau de Monte-Cristo bouwen en het veel kleinere Cháteau d'lf, zijn 'cabinet de travail' waar hij ongestoord kon schrijven. De naam dankte dit kasteeltje aan het eiland voor de kust van Marseille, waar hij het verhaal van de graaf van Monte Christo situeerde.

littérature en plein air

In het kasteel van Le Port Marly, nu een museum van Dumas père et fils, hangt een prent van de schrijvende Alexandre Dumas, met ganzenpennen tussen zijn vingers en zijn tenen èn in zijn mond, werkend aan vijf manuscripten tegelijk. Hij schreef snel - 'elk kwartier een pagina', zegt zijn biograaf, in een sierlijk en goed leesbaar böekhoudershandschrift.

Ene Eugène Jacquot de Mirecourt viel hem in 1845 aan in een schotschrift, Fabrique de romans - Maison Alexandre Dumas et Compagnie, omdat Dumas een op geld beluste veelschrijver was. Dumas leidde een atelier de romans, een echte literatuurfabriek waar feuilletons en romans aan de lopende band werden geschreven, verhalen a suivre.

Hij had meer dan vijftig medewerkers in dienst, inktkoelies die voor hem werkten. Dat was in Dumas' tijd gebruikelijk; ook Sainte-Beuve of Balzac hadden zulke teinturiers, letterlijk 'ververs' zoals in de schildersateliers van Rembrandt, Rubens, Titiaan of de 'firma Breughel'. Jaren heeft de historicus Auguste Maquet - 'son nègre'- de plot en de intriges bedacht van Dumas' feuilletons. De schrijver zelf bezocht de plekken waar de verhalen zich afspeelden; hij schreef, zei hij, 'littérature en plein air' en herschreef vervolgens de verhalen van Maquet.

Hij verdiende met zijn succesvolle theaterstukken, zijn feuilletons en zijn romans een fortuin, maar gaf meer uit dan hij bezat. Hij huurde appartementen voor zijn geliefden, hij had een jacht, de clipper Monte-Cristo, een cháteau, zijn 'schrijffabriek', zijn kranten, een theaterzaal, maar gekweld door oplopende schulden moest hij zowel zijn kasteel als zijn theater verkopen. Dumas week uit naar Brussel, reisde door Europa, schreef het ene reisverhaal na het andere, en werkte aan zijn Grand Dictionnaire de cuisine, die drie jaar na zijn dood zou verschijnen, een bekentenis van een smulpaap.
Had hij nu geleefd, dan zou hij soaps hebben gemaakt, televisiefilms en tv-feuilletons. Zijn verhalen zijn honderd, misschien wel honderdvijftig keer verfilmd.

16-04-2010 CKV-1