|
|
J.D.
Salinger
Puber/De vanger in het koren |
| Waarschijnlijk heeft geen Amerikaanse schrijver in de tweede helft van de twintigste eeuw zoveel enthousiasme gewekt bij zijn lezers als hij, maar ook heeft geen schrijver zozeer zijn best gedaan om zijn lezers op afstand te houden. Sinds The Catcher in the Rye de status van cultboek bereikte, is Salingers zorg nog vrijwel uitsluitend geweest: hoe bescherm ik mijn privacy tegen de nieuwsgierigheid van de buitenwereld? | |
|
Terwijl overal in de Verenigde Staten teenagers zich herkenden in het relaas van de zestienjarige Holden Caulfield, verhuisde Salinger van Manhattan naar Cornish (New Hampshire) waar hij zich terugtrok op 40 ha bosgrond en zich tegen ongewenste blikken beschermde met een zelf opgetrokken houten schutting. Nadat een in argeloosheid aan de school pagina van een lokale krant gegeven interview in 1953 werd opgeblazen tot een nationale primeur, heeft Salinger stelselmatig geweigerd nog iemand van de pers te woord te staan. Vanaf dat moment leidde hij voor de publieke opinie het leven van een kluizenaar. |
|
|
Holden Caufield, de beroemdste puber uit de wereldliteratuur! |
|
| Wij kennen van hem één roman (The Catcher in the Rye), één verhalenbundel (Nine Stories) en tweemaal twee novellen (Franny and Zooey en Raise High the Roof Beam, Carpenters and Seymour An Introduction), verschenen tussen 1951 en 1959. Wij weten verder, dat Salinger tussen 1940 en 1948 21 verhalen heeft gepubliceerd in diverse tijdschriften en dat in juni 1965 nog weer een nieuwe aflevering over de Glass Family verscheen in The New Yorker, maar we mochten die van hem niet lezen.Salinger zelf, die al veertig jaar als een kluizenaar leeft in New Hampshire, verbiedt elke vorm van heruitgave. De tijdschriften waarin de verhalen zijn verschenen, zijn onvindbaar en in de bibliotheken in de Verenigde Staten zijn de verhalen uit de leggers gescheurd. In 1980 kwam er, in twee delen, een roofdruk op de markt: The Complete Uncollected Stories of J. D. Salinger, maar die verdween weer even zo snel doordat de advocaten van Salinger in actie kwamen. | |
|
A Movie based on J.D Salinger's Book entitled "The Catcher in the Rye" |
|
|
Niet altijd heeft Salinger zich zo terughoudend opgesteld. In de jaren dertig en veertig, toen hij als schrijver nog weinig of niets had gepresteerd, was het zijn grootste ambitie gepubliceerd te worden in toonaangevende tijdschriften als Collier's, Esquire en - vooral - The New Yorker. Na een paar pogingen lukte dat, en met The Catcher in toe Rye bevestigde hij in 1951 definitief de indruk van talent die hij met zijn eerste verhalen had gewekt. Hoewel er critici waren die zich zorgen maakten over het 'grove' taalgebruik van zijn held Holden Caulfield, kreeg Salinger over het algemeen jubelende kritieken; zijn roman werd uitgekozen door de Book of the Month Club en stond zeven maanden op de bestsellerlijst van de New York Times. Met The Catcher in toe Rye komt de teenager de moderne literatuur binnen, een nieuw maar in de jaren vijftig plotseling alomtegenwoordig verschijnsel. Holden Caulfield, brutaal, gevoelig, onzeker, ontevreden en sprekend in een heel eigen slang, werd er de personificatie van. Bin nen de kortste keren bleek het te wemelen van de Holden Caulfields aan de Amerikaanse 'colleges'. Tegen de schrijver van 'hun' roman keken ze op als tegen een ideale vader of liever - gelet op Salingers latere interesse voor oosterse religies - als tegen een goeroe. |
|
|
Rechts: De oudste Nederlandse vertaling uit 1958: "Puber" (Ad.Donker Amsterdam) |
|
|
If a body meet a body comin' through the rye |
|
|
Hoofdstuk 22: Daarin praat Holden met zijn zusje Phoebe en stelt hij vast dat hij catcher in the rye wil worden, ‘vanger in het koren’. Vertaling: ‘Dan zie ik steeds die kleine kinderen in het koren spelen en zo. Meer dan duizend kinderen. En verder niemand in de buurt -- ik bedoel, geen groten -- behalve ik. En dan sta ik aan de rand van zo'n afgrond. En wat ik dan moet doen: ik moet ze opvangen als ze in de afgrond beginnen te vallen...’ Holden vangt ze op in een honkbalhandschoen. Dat zegt hij niet, maar we weten het wel: het is de handschoen van zijn broertje Allie. Allie is dood. Holden heeft Allie's honkbalhandschoen: op de vingers en in de palm staan nog steeds de versjes die Allie er heeft ingeschreven. Voor als hij een tijdje niets te doen had in het verre veld. Dan las hij in zijn handschoen; versjes in groene inkt. In deze alinea's maakt Salinger duidelijk waar Holdens droom (‘vanger’ worden) vandaan komt, en dus ook hoe je de titel van het boek moet lezen: als een liedje dat al door de Schot Robert Burns werd opgetekend. Holden zegt tegen zijn zusje, Phoebe: ‘Je kent dat liedje wel: "If a body catch a body comin' through the rye"?' En Phoebe kent het, verbetert hem: ‘Het is: "If a body meet a body..."!' Zonder deze alinea's kun je het boek niet begrijpen, want hier wordt de essentie van het verhaal gegeven: een puber die zijn overleden broertje hartstikke mist. Hier weet de lezer het zeker zonder dat het gezegd wordt: dat vers van Burns, dat stond met groene inkt in de honkbalhandschoen van Allie: om te zingen als er even geen hoge ballen waren in het achterveld. |
|
|
Leesfragment uit Puber/De vanger in het koren. |
|
|
Toch heeft het stilzwijgen de belangstel ling van dat publiek geen fractie doen verminderen. Integendeel, hoe meer de schrijver zich terugtrok, des te groter werd de aantrekkingskracht van de le gende die langzamerhand de plaats van zijn persoon was gaan innemen. Week bladen als Time en Newsweek stuurden reporters naar zijn woonplaats in de hoop een glimp van Salinger op te vanen, terwijl hij boodschappen deed in de supermarket of met zijn gezin uit eten ging in het plaatselijke restaurant. Bij ge brek aan een recent portret van de auteur drukte men bij de artikelen foto's af van zijn brievenbus of van zijn waakhond, die zo nation wide onder de aandacht van de fans werden gebracht.Hoezeer het Salinger menens was met de protectie van zijn privéleven ondervond in de jaren tachtig de Britse criticus lan Hamilton, die de euvele moed had zich aan een biografie van de schrijver van The Catcher in toe Rye te wagen. In 19 86 stond Hamiltons boek op het punt van uitkomen, toen Salinger via de rech ter erin slaagde publikatie te verbieden. Van de door velen langverwachte biogra fie kon uiteindelijk slechts een drastisch bewerkte versie verschijnen, waarin bijna evenveel aandacht wordt besteed aan de problemen die de biograaf op zijn pad was tegengekomen, als aan het leven en werk van Salinger. |
|
|
Vaklokaal CKV-1 digitale school Samenstelling
bronmateriaal uitsluitend en alleen ten behoeve van het nieuwe vak ckv-1 uit
het algemeen deel voor havo en atheneum. Overnemen voor
commerciele doeleinden verboden. Meewerken aan deze site? Opsturen via
e-mail is voldoende. Is
er zonder uw toestemming en zonder bronvermelding gebruik gemaakt van uw
teksten? Onze verontschuldigingen hierover. Laat het ons weten en wij geven
een juiste bronvermelding of halen het materiaal van internet. Een
financiele vergoeding kunnen wij helaas niet geven. |
|
