Het eerste Nederlandse bedrijf dat zich met kunst ging bezighouden was de PTT (tegenwoordig KPN en TPG post). In 1913 werd de eerste opdracht verstrekt voor het ontwerp van een postzegel. Sindsdien is de hoeveelheid verleende kunstopdrachten en kunstaankopen indrukwekkend. De huidige kunstcollectie bestaat uit 6500 objecten en is hiermee ook de grootste bedrijfscollectie van Nederland. Naast bekende worden ook jonge en onbekende kunstenaars of ontwerpers aangekocht of in de gelegenheid gesteld werk te verrichten voor de PTT. Een speciale (en voor bedrijven unieke) afdeling binnen de PTT, de afdeling Kunst & Vormgeving, houdt zich bezig met advisering of begeleiding van ontwerpopdrachten of kunstaankopen. Door de omvang van de collectie is inmiddels een niet onbelangrijke taak de catalogisering ervan geworden. De collectie is deels te bezichtigen in de openbare ruimtes, maar voor het grootste deel in de werkruimtes van de werknemers.
Behalve kunstaankopen heeft de PTT ook zeer veel opdrachten aan kunstenaars en ontwerpers gegeven. Het bekende portret van koningin Beatrix is gemaakt door de kunstenaar Peter Struycken en staat sinds 1981 op de postzegels.
Nederland staat internationaal in hoog aanzien wat betreft design. De PTT heeft daar een niet onbelangrijke rol in gespeeld. Grafisch ontwerpers worden ingeschakeld voor bijvoorbeeld logos, postzegels, telefoonkaarten, telefoonboeken en loketten. Andere vormgevingsopdrachten zijn bijvoorbeeld gegeven voor het ontwerpen van telefooncellen, telefoons en brievenbussen. 
Begin dit jaar is er nog een nieuwe brievenbus onthuld. Het klopt als je de nieuwe brievenbus nog niet hebt gezien bij jou in de buurt, want het duurt wel tot 2007 om ze in heel Nederland te plaatsen.
De door de PTT ingeschakelde ontwerpers kunnen ook modeontwerpers zijn. Deze zomer lopen de postbodes in een nieuw zomertenue en ze krijgen zelfs op maat gemaakte schoenen.
Ook de gebouwen voor de vele post- en girokantoren zijn speciaal voor de PTT ontworpen, waarbij ook het interieur en meubilair niet werd vergeten.
Helaas houdt de afdeling Kunst & Vormgeving per 1 juli 2002 op te bestaan. TPG post heeft besloten hierop te bezuinigen. De collectie, een stuk cultureel erfgoed, blijft gelukkig wel behouden. Er zullen alleen nog twee conservatoren in dienst blijven voor het beheer en behoud van de collectie.
In de jaren van het bestaan van de dienst is ook een archief aangelegd van bijvoorbeeld de correspondentie met kunstenaars of vormgevers. Een deel hiervan, het vormgevingsarchief, gaat naar het museum voor Grafische Kunst de Beyerd in Breda.
Annemiek Teesing
Literatuur:
KPN collectie fotografie, Hans Aarsman e.a., Huis Marseille, stichting voor fotografie, Amsterdam, 2001
Verborgen collectie, M. Thoomes e.a., KPN, Koninklijke PTT Nederland, Den Haag, 1995
Kunst en Vormgeving bij de PTT, Openbaar Kunstbezit, 29e jaargang, extra nummer, oktober/november 1985
