De Heiligverklaring van pater Titus Brandsma
Katholieken kennen naast 'gewone' helden ook nog twee buitengewone categorieën mensen: zaligen en heiligen. Naast Onze Lieve Heer, die natuurlijk heilig van zichzelf is, kunnen ook sterfelijke mensen heilig worden verklaard. Maar dat worden ze niet zomaar. Ze moeten daarvoor bijzondere daden hebben verricht.
 |
| Titus Brandsma, foto: © Titus Brandsma Museum |
De Friese pater Titus Brandsma (1881 1942) die lid was van de Karmelieten-orde, is zo'n persoon. Pater Titus was een geleerde die maatschappelijk zeer actief was. Hij was professor aan de universiteit van Nijmegen, lid van tientallen besturen en instanties en organiseerde allerlei maatschappelijke projecten. Verder was hij ook bescheiden, hulpvaardig en erg bemind. Zo ontving hij dagelijks vele gewone mensen die hem om advies, geld of een baantje vroegen.
Brandsma stierf in het Duitse concentratiekamp Dachau aan de ontberingen en mishandelingen die hij daar had ondergaan. Hij had zich tijdens de Tweede Wereldoorlog op basis van zijn geloof in woord en daad verzet tegen de onderdrukking van het recht van onderwijs en de vrijheid van meningsuiting. Hiervoor werd hij in 1942 door de Nazi's opgepakt. In 1955 namen bewonderaars van Titus Brandma het initiatief om hem heilig te laten verklaren. Dit proces loopt nog steeds.
Heilig word je namelijk niet zomaar. In de katholieke kerk stelt men daarvoor een heel zorgvuldig onderzoek in. Je moet aan strenge criteria voldoen. De eerste stap is dat je zalig verklaard moet worden, dat gebeurde ook met Titus Brandsma.
Er moest worden aangetoond dat hij in zijn leven op een bijzondere manier getuigenis van zijn geloof had afgelegd èn dat hij een geloofsmartelaar was geweest. Daarvoor is kort na de Tweede Wereldoorlog een kerkelijke rechtbank ingesteld. Hierin hadden allemaal geleerde en ervaren priesters zitting. Er werd een informatief proces geopend, dat een inhoudelijk rapport met 50 getuigenverklaringen en 136 banden met door Titus geschreven teksten opleverde.
Ook moest worden aangetoond dat er tastbare bewijzen waren dat Titus door de katholieke bevolking werd vereerd. Zo zetten meer dan 16.000 mensen hun handtekening in de pater Tituskapel in Nijmegen en drongen priesters en bisschoppen uit allerlei landen bij de paus aan op zaligverklaring.
Even leek het erop dat de priester die de rol van 'advocaat van de tegenpartij' heeft, roet in het eten zou gooien. Maar hij kreeg te weinig voet aan de grond en in 1985 werd pater Titus zalig verklaard.
Sindsdien loopt de procedure van de heiligverklaring. Daarvoor moet een echt wonder geregistreerd worden. Dat wil zeggen dat er moet worden aangetoond dat een zieke door zijn devotie voor pater Titus op wonderbaarlijke wijze genezen is. Dat is niet zo gemakkelijk om te bewijzen, maar men is er in Rome mee bezig.
Voor heel veel Nederlanders (ook protestanten en niet-gelovigen) is Titus Brandsma nog steeds een held, een heilige. Niet alleen een held uit het verleden, maar iemand die "ons ook vandaag nog wat te zeggen heeft". Daarom wordt in het voorjaar van 2003 in zijn geboortestad Bolsward een Titus Brandsma Museum geopend. Een museum dat elke liefhebber van echte helden moet bezoeken!
Tjebbe de Jong
