 |
| © De Heksenwaag in Oudewater |
Bekentenissen werden op barbaarse wijze afgedwongen door middel van vuur- of waterproeven. Niet zelden overleefde de beklaagde dit zogeheten godsoordeel niet. De weegproef was wat dat betreft menselijker. Hierbij werd nagegaan of het gewicht van de vermeende heks overeenstemde met zijn of haar lichaamsomvang. Om op een bezemsteel te kunnen vliegen moest een heks immers vrijwel gewichtsloos zijn. De weging gebeurde doorgaans in de stadswaag.
Was het gewicht in overeenstemming met de 'proportiën des lichaams', dan werd de verdachte vrijgesproken. Helaas gebeurde het maar al te vaak dat de weegmeesters de verleiding van de gouden dukaten niet konden weerstaan en de beschuldigde tegen beter weten in toch te licht bevonden. Dat gebeurde volgens de overlevering ook in 1545 in Polsbroek in aanwezigheid van Karel V. De keizer geloofde de waagmeester niet en nam de beschuldigde vrouw mee naar de stadswaag in Oudewater voor een 'contra-expertise'. Aldaar stelde de waagmeester vast dat de vrouw honderd pond woog, waarop zij werd vrijgesproken. Als beloning voor de eerlijkheid kende Karel V de stadsbestuurders het privilege toe om certificaten uit te schrijven die de bezitter ervan definitief vrijpleiten van hekserij. Vanaf dat tijdstip reisden vanuit alle windstreken van het keizerrijk mensen naar Oudewater om het felbegeerde certificaat te bemachtigen.
M. Pees
