Zoeken naar cultuur in Nederland
 
  Reis door cultuur in Nederland
 
  over cultuurwijs abonneer
 
home
terug
opnieuw zoeken
opnieuw zoeken

Het Sint Joris gilde en de zilveren drinkhoorn

In het Rijksmuseum Amsterdam hangt een schutterstuk, geschilderd door Bartholomeus van der Helst, een portret van het Amsterdamse Voetboog schuttersgilde.

 
 
Officieren van de compagnie van kapitein Cornelis Jansz. Witsen en luitenant Johan Oetgens van Waveren bij de schuttersmaaltijd ter gelegenheid van de Vrede van Munster op 18 juni 1648, ca. 1649. Bartholomeus van der Helst (1613 1670), olieverf op doek, inv. nr. SK-C-2, collectie Rijksmuseum Amsterdam

Rechts in beeld schudden de kapitein en de luitenant elkaar de hand en drinken op de Vrede van Munster, die eind maakte aan de Tachtigjarige oorlog. Kapitien Witsen houdt daarvoor in zijn linkerhand een speciaal voorwerp van het St. Jorisgilde vast: een zilveren drinkhoorn. Deze beker is in de vorm van een runderhoorn en voorzien van een zilveren voet om hem neer te kunnen zetten. St. Joris op een paard heeft de dochter van de koning gered van een wisse dood. De draak ligt al ondersteboven onder de hoorn. De geredde prinses zit op haar knieën voor het paard.
De kostbare drinkhoorn was op het moment dat Van der Helst het schilderij maakte al meer dan 80 jaar in het bezit van het gilde. Sterker nog, de afgebeelde hoorn bestaat nog steeds en maakt nu deel uit van de verzameling van het Amsterdams Historisch Museum.

 
Drinkhoorn van het Amsterdamse St. Jorisgilde, 1566, inv. nr. VI B8-13965, collectie Amsterdams Historisch Museum, Amsterdam

Drinkhoorns als deze waren pronkstukken van de gilden en zullen alleen bij speciale gelegenheden uit de kast zijn gehaald. Hoe ze precies zijn gebruikt is niet helemaal duidelijk. Maar het lijkt erop dat de hoorn met wijn werd gevuld en in de groep werd doorgegeven om het broedergevoel te versterken en het belang van de gebeurtenis te onderstrepen. Meestal werd een echte buffelhoorn of elandhoorn gebruikt. Dit exemplaar is geheel van zilver en daarom wel heel bijzonder.

Monique Ras

Instelling: