Aan de Herengracht in het hartje van Amsterdam ligt Theater Instituut Nederland, kortweg TIN. Alles op het gebied van theater wordt hier verzameld. In het Theatermuseum worden met die verzamelingen tentoonstellingen gepresenteerd. Of een voorstelling nu gisteren nog volle zalen trok of 10 jaar geleden een flop was, de kans is groot dat je er iets over kunt vinden.
 |
| De gang en het trappenhuis van het TIN. Foto © Theater Instituut Nederland |
Museum en Instituut in één gebouw
Het eerste wat je op valt bij een bezoek aan het Theater Instituut zijn de prachtige grachtenpanden. Door de ramen kun je het buiten al een beetje zien, maar als je eenmaal binnen bent waan je je in de Pruikentijd. De 18de eeuw valt over je heen. De muren en plafonds zijn van top tot teen met schilderingen versierd. Niet een schilderijtje in een lijstje aan de muur, maar gewoon complete wanden en plafonds beschilderd binnen zwierig krullende lijsten en betimmeringen. Je ziet er droomlandschappen en op wolken overdrijvende figuren. In de marmeren gang buitelen de engeltjes over je heen, en dan nog een ongelooflijk ovalen trappenhuis. Kortom, ga dat zien en beleven!
Als bezoeker van het Theater Instituut kun je terecht in de mediatheek en het museum. In de mediatheek kun je vrij snuffelen door de uitgebreide documentatie van het TIN. Die bestaat onder andere uit boeken, bladmuziek, foto's, recensies, videobanden, geluidsopnamen en theaterteksten.
Daarnaast worden in het Theatermuseum bijzondere voorwerpen en registraties uit heden en verleden van het Nederlands theater tentoongesteld, zoals affiches, kostuums, maquettes, schilderijen en theaterhoogtepunten op video. Eén van de hoogtepunten is het kamertoneel van Baron van Slingelandt uit 1781. In dit miniatuurtoneel konden met behulp van allerlei schuivende decors verschillende theaterscènes worden getoond, net zoals in de Stadschouwburg maar dan thuis in de huiskamer van de baron.
 |
|
De Vagina Monologen, ontwerp: Sander Plug / Marieke Schellart (FHV / BBDO) voor 't Bos Theaterprodukties, collectie Theater Instituut Nederland. Foto: © Jouk Oosterhof
|
 |
|
Parade 2002, ontwerp: Marten Jongema voor De Parade, collectie Theater Instituut Nederland.
|
Medewerker aan het woord
Edwin Bakker is medewerker pr en marketing van het TIN. Hij moet er voor zorgen dat publiek, bezoekers en gebruikers bekend raken met het TIN en het Theatermuseum als onderdeel daarvan. Het Theater Instituut richt zich op zeer verschillende groepen: gewoon in theater geïnteresseerden, studenten en scholieren, maar ook op professionele theatermakers.
Edwin is zelf een groot liefhebber van de theateraffiches. Dat komt goed uit want het TIN beschikt over meer dan 20.000 exemplaren, waarvan de oudste uit 1896 stamt. Affiches zijn volgens hem het visitekaartje van een voorstelling. Een poster moet de aandacht trekken, moet mooi zijn en moet aansluiten bij waar de voorstelling over gaat. Kortom: een affiche moet communiceren. Niet zo gek dus dat Edwin, met zijn functie in het TIN, juist op dit deel van de collectie is gevallen.
Elk seizoen krijgt het Theater Instituut er meer dan 600 affiches bij, van alle professionele voorstellingen uit het afgelopen theaterseizoen. Voordat deze definitief het archief ingaan worden alle posters in één weekend in augustus neergelegd in de Amsterdamse stadsschouwburg. Het hele gebouw is er dan tot aan de nok toe mee gevuld.
Twee jury's worden daarna losgelaten: een vakjury en een jongerenjury. Zij krijgen de opdracht om uit deze grote berg de 12 beste theateraffiches te nomineren voor de Theaterafficheprijs . Het affiche van de Vagina Monologen was voor de vakjury uiteindelijk de winnaar in 2002.
De 12 verkozen posters van de jongerenjury bleven niet in Amsterdam. Zij gingen op reis door Nederland, samen met de Bekijk 't CKV-tournee, een reizend theaterspektakel. Alle deelnemers aan deze tournee konden hun stem uitbrengen op één van de posters. 5000 scholieren kozen voor het seizoen 2002 de poster van De Parade als winnaar.
1000 jaar theater
Alle posters uit de collectie, inclusief de prijswinnaars, zijn digitaal in de mediatheek te bekijken. Daarnaast zijn de genomineerde theateraffiches elk jaar van oktober tot februari te zien in de foyer van het Theater Instituut.
Vanaf 22 februari 2003 is er volgens Edwin nog een reden om eens een bezoek aan het theaterinstituut te brengen. Vanaf die datum opent de tentoonstelling: Speelruimte; 1000 jaar theater.NL haar deuren. Over deze tentoonstelling, die de geschiedenis beschrijft van 1000 jaar theater in Nederland en de rijke diversiteit van het hedendaagse theater in kaart brengt, lees je meer in de Cultuurladder.
Meer informatie op internet
Op de website van Theater Instituut Nederland, kun je naast informatie over alle activiteiten een groot deel van de documentatie uit de mediatheek bekijken. Hier zijn de beschrijvingen van alle objecten uit de collectie van het TIN te zien. Van sommige voorwerpen, zoals bijvoorbeeld de kostuums, zijn ook de afbeeldingen opgenomen. Voor alle andere afbeeldingen moet je naar het instituut zelf. Adresgegevens en informatie over de openingstijden kun je vinden in de Wegwijzer.
Theateraffiche prijzen 2002 en Bekijk 't CKV.
Over de behuizing van het TIN kan meer informatie vinden op de website van Bureau Monumentenzorg Amsterdam: Herengracht 170 en Herengracht 168.
Frank Meijer en Pieter de Dreu
