Het poppenhuis in het Centraal Museum Utrecht bevat zo'n 1600 objecten in miniatuur uit het leven van opdrachtgeefster Petronella de la Court (1625-1707).
 |
| Het poppenhuis van Petronella de la Court, ca. 1670-1690, Centraal Museum Utrecht |
Het Poppenhuis bestaat uit elf volledig ingerichte kamers, en wordt bewoond door 28 poppen, gekleed volgens de laatste mode van die tijd. Er hangen echte schilderijtjes van 17de-eeuwse meesters als Willem van Mieris en Gerard de Lairesse. Ook een kraamkamer en een complete tuin ontbreken niet. Poppenhuizen in de 17de en vroege 18de-eeuw werden niet voor kinderen gemaakt, daarvoor is de inrichting te kostbaar en bevat het huis teveel kwetsbare voorwerpen. Het waren miniatuurkunstverzamelingen van dames uit de hoogste kringen, echte pronkpoppenhuizen dus. In het klein werd getracht een exacte weerspiegeling te geven van de werkelijkheid, die tevens een aansporing inhield een 'voorbeeldig' huishouden te voeren.
 |
| De ontvangstkamer met schilderijen van 17de-eeuwse meesters |
Over de opdrachtgeefster van het poppenhuis in het Centraal Museum is het een en ander bekend. Petronella de la Court behoorde tot de welgestelde Amsterdamse kringen en bezat een rijke kunst- en rariteitencollectie. Haar verzameling bestond uit schilderijen, boeken, atlassen, prenten (onder anderen van Rembrandt en diverse Italiaanse kunstenaars, maar ook Chinese, Mongoolse en Suratse (Surat is een stad in India) kunstenaars), en een collectie bloemen, geschilderd, getekend, of vervaardigd van stro. Daarnaast waren er een groot aantal kabinetten gevuld met schelpen, munten, vogels, kralen, reliëfs en kleine beeldjes. In onze ogen komt zo'n verzameling misschien wat buitenissig over, maar door Petronella's tijdgenoten werd dit juist bijzonder gewaardeerd. Een verzameling als deze gold als een intellectueel statussymbool.
 |
| De studeerkamer |
Het perfecte beeld dat het poppenhuishouden geeft van keuken tot kleerzolder is te vergelijken met 17de-eeuwse genreschilderijen, waarin ook met moralistische bedoelingen een beeld van het alledaagse leven werd geschetst. De familie speelde in het protestantse burgerlijke leven in het 17de-eeuwse Holland een belangrijke rol. Het gezin was de bakermat voor een goed leven en in het huishouden hoorde deugd en orde hoogtij te vieren. In de 17de-eeuwse literatuur werd een ideaalbeeld van de vrouw die zich volledig wijdde aan haar echtgenoot, haar gezin, haar personeel en het huishouden. Een poppenhuis diende als voorbeeld van zo'n deugdzaam en ordelijk huishouden.
Catrien Schreuder
Het poppenhuis van Petronella de la Court staat in de vaste opstelling van Centraal Museum.
