Wat: Het is een mooie plek voor een labyrint. Ingeklemd tussen het Twenthe kanaal met een boogbrug uit de jaren dertig en een provinciale weg. Geen plek voor bezinning, zou je zeggen. Maar wie van de weg afdaalt naar het fietspad langs het water, en gaat staan kijken of die reusachtige, stalen bal nu langzaam beweegt, of dat-ie stilligt, vergeet alle bedrijvigheid om zich heen.
Eigenlijk is het een oer-Hollands labyrint, bestaande uit slootjes die nergens toe leiden. Sterker nog, als je zou gaan varen merk je dat er sprake is van één sloot, en blijf je rondgaan in een oneindige gang.
De onbeholpen grote bal krijgt duwtjes van de wind en vindt zijn eigen draai. Nu eens ligt hij in een hoek dichtbij de weg, dan weer aan de kant van het water. Regelmatige passanten zijn iedere keer bij het naderen van de brug benieuwd waar de bal nu weer zal liggen.
Het beeld van Korèn is een geschenk geweest van de provincie Gelderland aan de gemeente Lochem, toen het kanaal werd verbreed en de brug verplaatst moest worden. Aanvankelijk lag de brug schuin over het water, en omdat hij na de verbreding recht werd geschoven, bleef een driehoekig stuk land over.
Shlomo Korèn wilde eerst een berg op deze plek maken, de hoogste berg van Nederland welteverstaan, maar dat werd te begrotelijk. Daarna ontstond het idee voor een bal. Maar hoe groot moest die zijn? Vanaf de brug heeft de kunstenaar naar de plek gekeken, terwijl een assistent beneden stond en langzaam zijn hand langs een lange stok verplaatste. Koren: 'Op een goed moment heb ik gezegd: en dan moet je.nú een streepje zetten. Dat bleek op een hoogte van vier meter te zijn. Dus zo hoog is de bal geworden.'
Eens per jaar wordt de bal in het labyrint schoongemaakt, want het halfgepolijste, roestvrij stalen oppervlak moet glinsteren. Aan de combinatie van beweging en weerkaatsing van het licht dankt het kunstwerk zijn naam: Energy.
Wie: Shlomo Korèn (1932). Meer werk is o.a. te zien voor het belastingkantoor in Apeldoorn (granieten huis) en voor de gevangenis in Veenhuizen (granieten brug).
Waar: N332 bij Exelsebrug, Lochem
Karin van Munster
