Wat: Was dat nu een benzinepomp, of wat? Het konden ook drie betonnen grafzerkjes zijn, beschenen door het licht van een ouderwetse lantaarnpaal. Henk Visch hoopt dat voorbijgangers zich, na de drie seconden dat ze langs zijn beeld zijn gesneld, nog lang zullen afvragen wat ze nu eigenlijk hebben gezien.
Het idee is: over honderd jaar zijn er geen benzinestations meer, want dan rijden auto's op water of op zonne-energie. Maar dan is dit beeld er nog wel, en kunnen mensen zeggen: 'Kijk, dat was nou een benzinepomp'.
Eigenlijk is het beeld nú al een monument, want zó bestaan ze niet meer. Er is er nog eentje aan de Apeldoornse weg in Arnhem, in 1957 ontworpen door de architect Ravenstein. Een oerpomp. Toen Henk Visch een archief van dit soort oude benzinestations bestudeerde, ontdekte hij dat ze een soort petvorm hadden, een pet met een klep. Die vorm heeft ook zijn beeld. En verder is het zeventig procent kleiner dan een werkelijke benzinestation. 'Want dan is de identificatie niet fysiek' legt Visch uit, 'maar denkbeeldig. Als iets net te klein is, dan wordt het meer iets wat je je herinnert.'
Vlak achter het beeld loopt een landweg waardoor je vlakbij het beeld kunt komen. Dat is de moeite waard. Je loopt langs een houtwal van elzen en beuken. Het ruikt er naar gras en je hoort vogels. Van zo dichtbij heeft het beeld van Visch iets liefs, iets kwetsbaars ook, tegen die achtergrond van langsscheurende vrachtwagens. Vanaf hier zie je details die de automobilist ontgaan. Een ingekerfd raam bijvoorbeeld, en een deur. De lantaarnpaal ziet er rafelig uit, alsof hij is getekend met een grove pen. Even verderop staat een hoge paal met zonnecellen, die ervoor zorgen dat de lantaarn 's avonds gaat branden. Nu zie je ook dat het beeld niet gemaakt is van beton, maar van brons. 'Ik wilde nadrukkelijk een sculptuur maken', zegt Visch. 'Geen architectuur. Geen gebouwtje, maar een beeld. Daarom heb ik geen beton gebruikt. Want het cliché is: een beeld is van brons.'
Wie: Henk Visch (1950). Meer werk is o.a. te zien op de kade in Dordrecht ('Giraf'), bij Paleis 't Loo (monument voor Canadese bevrijders), bij de Erasmusbrug in Rotterdam (Marathonmonument) en op www.henkvisch.nl.
Waar: N30, tussen Barneveld en Ede
Karin van Munster
